کمر درد بعد از سزارین+ علت و کاهش

کمر درد بعد از سزارین یکی از مشکلات رایج و ناخوشایند است که بسیاری از مادران پس از عمل جراحی سزارین با آن مواجه می‌شوند. این درد می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد و معمولاً در روزها و هفته‌های اول پس از زایمان، همراه با دیگر علائم پس از جراحی، ادامه پیدا می‌کند. درد در ناحیه کمر ممکن است به صورت خفیف تا شدید بروز کند و گاهی ممکن است تا چند ماه بعد از زایمان ادامه یابد.

بعد از سزارین، شاید انتظار داشته باشید که فقط کمی در محل برش احساس ناراحتی کنید، اما کمر درد یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است غافلگیرتان کند. اگر با این مشکل روبه‌رو شده‌اید، نگران نباشید! بسیاری از مادران بعد از عمل سزارین این تجربه را دارند. در این مقاله از بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران خانم دکتر فاطمه صالحی، به بررسی علل کمر درد بعد از سزارین می‌پردازیم و بهترین روش‌های تسکین و پیشگیری از آن را معرفی می‌کنیم.

علت کمر درد بعد از سزارین

کمر درد بعد از سزارین یکی از شایع‌ترین عوارض پس از سزارین است. آمارها نشان می‌دهند که حدود ۷۰ درصد از زنانی که سزارین انجام می‌دهند، این درد را تجربه می‌کنند و حدود ۲۰ درصد از آنان تا ۳ تا ۶ ماه پس از زایمان همچنان با این مشکل مواجه‌اند. این درد معمولاً در ساعت‌های اولیه پس از زایمان شروع شده و ممکن است روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه یابد.

بااین‌حال، به دلیل تمرکز زیاد بر مراقبت از نوزاد، ممکن است درد خود را نادیده بگیرید که این مسئله می‌تواند باعث تشدید یا طولانی‌تر شدن کمر درد شود. همچنین، بهبودی کمر درد بعد از سزارین به‌طور معمول بیشتر از زایمان طبیعی طول می‌کشد. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش تحرک و در نتیجه ضعف عضلات مرکزی شود که خود عاملی برای درد در ناحیه کمر، استخوان دنبالچه یا حتی قسمت‌های بالایی کمر است.

کمر درد پس از زایمان می‌تواند به‌شدت آزاردهنده باشد، به‌ویژه زمانی که هنوز در دوران نقاهت بعد از جراحی هستید. این درد ممکن است در بالا یا پایین کمر احساس شود و معمولاً تنها یک علت مشخص ندارد، بلکه دلایل مختلفی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند، از جمله:

۱. تغییرات هورمونی

بارداری تنها به افزایش سایز شکم محدود نمی‌شود؛ بلکه تغییرات دیگری در بدن رخ می‌دهد که می‌تواند منجر به کمر درد بعد از سزارین شود. یکی از این تغییرات، ترشح هورمون ریلکسین در دوران بارداری است. این هورمون که برای آماده‌سازی بدن جهت زایمان تولید می‌شود، باعث شل شدن رباط‌ها و مفاصل می‌گردد تا فرآیند زایمان آسان‌تر شود. جالب است بدانید که این هورمون صرف‌نظر از نوع زایمان، چه واژینال و چه سزارین، در بدن آزاد می‌شود.

به دلیل نرم‌تر شدن رباط‌ها و مفاصل، کشش عضلات کمر ساده‌تر اتفاق می‌افتد و حتی کوچک‌ترین فعالیت‌ها ممکن است باعث ایجاد کمر درد خفیف شود.

خبر خوب این است که در ماه‌های پس از زایمان، رباط‌ها، عضلات و مفاصل به‌تدریج دوباره سفت شده و به وضعیت طبیعی بازمی‌گردند.

۲. افزایش وزن

وزن اضافی یکی دیگر از عواملی است که در ایجاد کمر درد بعد از سزارین نقش مهمی دارد. در دوران بارداری، افزایش وزن امری طبیعی است، چراکه شما در حال پرورش یک انسان جدید هستید. بااین‌حال، این افزایش وزن و تغییر مرکز تعادل بدن به دلیل حمل کودک در جلوی بدن می‌تواند فشار زیادی به کمر و ستون فقرات وارد کرده و باعث کمر درد شود. حتی حرکات و تغییر موقعیت جنین در رحم نیز ممکن است به کشیدگی عضلات شکم منجر شده و درد کمر را تشدید کند.

علاوه بر این، پس از زایمان، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و اثرات جراحی نیز می‌توانند به افزایش وزن کمک کنند. این وزن اضافی پس از زایمان، فشار بیشتری بر کمر و نخاع وارد کرده و ممکن است به درد مداوم در این نواحی منجر شود.

۳. بلندکردن و حمل نوزاد

گرچه ممکن است وزن کودک شما تنها بین ۲٫۷۰۰ تا ۳٫۱۰۰ کیلوگرم باشد، اما حمل این وزن هر روز در آغوش می‌تواند فشار زیادی به کمر شما وارد کند. صرف‌نظر از وزن و جثه کودک، بلند کردن و جابجایی او از گهواره، صندلی ماشین، کالسکه و مکان‌های دیگر می‌تواند بر وضعیت بدن شما تأثیر بگذارد و باعث کمر درد یا گردن درد شود. این یکی از دلایل اصلی شکایت والدین جدید از دردهای کمر و گردن است.

آگاهی از وضعیت بدن هنگام بلند کردن کودک می‌تواند تا حد زیادی به تسکین درد کمک کند. در هنگام بلند کردن کودک، به جای خم شدن، سعی کنید کمر خود را صاف نگه دارید و تا حد امکان وضعیت عمودی داشته باشید و از قدرت پاها برای بلند کردن استفاده کنید. همچنین به نحوه قرار دادن صندلی ماشین کودک توجه داشته باشید.

آیا دسترسی به آن به‌گونه‌ای است که شما مجبور نباشید وضعیت نامناسبی برای نشاندن یا خارج کردن کودک از صندلی ماشین بگیرید؟ همین نکته در مورد گهواره نیز صدق می‌کند. آیا دسترسی به آن برای شما بهینه است و همزمان ایمنی کودک حفظ می‌شود؟ در غیر این صورت، گهواره را باید طوری تنظیم کنید که راحت‌تر به آن دسترسی داشته باشید.

۴. شیردهی

شیردهی راهی عالی برای ایجاد پیوند عاطفی با کودک است، جایی که می‌توانید با عشق به چشمان او نگاه کنید. با این حال، قرارگیری طولانی‌مدت در این وضعیت ممکن است باعث کشش گردن و ایجاد گردن‌درد شود که این درد می‌تواند به پشت شما نیز منتقل گردد. از طرف دیگر، وضعیت نامناسب حین شیردهی می‌تواند موجب کمر درد شود، به‌ویژه اگر شانه‌ها را به سمت نوزاد خم کرده و گردن را پایین بیاورید.

برای پیشگیری از این مشکلات، بهتر است در طول شیردهی از پشتیبانی مناسب برای پشت و گردن خود استفاده کنید و وضعیت بدن خود را به‌طور مرتب تغییر دهید تا فشار کمتری به عضلات وارد شود.

۵. کمر درد بعد از سزارین با بیهوشی

نوع بیهوشی که قبل از سزارین دریافت می‌کنید، ممکن است بر کمر درد در روزها یا هفته‌های بعد از زایمان تأثیر بگذارد. در این عمل، ممکن است از بیهوشی اپیدورال یا انسداد نخاعی برای بی‌حس کردن ناحیه جراحی استفاده شود.

در بیهوشی اپیدورال، ماده بیهوشی در اطراف طناب نخاعی تزریق می‌شود، در حالی که در انسداد نخاعی، این ماده نزدیک‌تر به طناب نخاعی تزریق می‌شود. بیهوشی انسداد نخاعی سریع‌تر عمل می‌کند، در حالی که بیهوشی اپیدورال بیشتر از ۲۰ دقیقه زمان می‌برد تا شکم بی‌حس شود. بنابراین، نوع روش زایمان می‌تواند تأثیر مستقیمی بر نوع بیهوشی و در نهایت بر کمر درد بعد از سزارین ناشی از بی‌حسی داشته باشد.

یکی از مشکلات این نوع بیهوشی‌ها، به‌ویژه بیهوشی‌های اپیدورال و انسداد نخاعی، این است که ممکن است پس از زایمان باعث گرفتگی عضلات نزدیک طناب نخاعی شوند. این گرفتگی‌ها می‌توانند تا هفته‌ها یا حتی ماه‌ها بعد از زایمان ادامه یابند و موجب درد و ناراحتی در ناحیه کمر شوند.

برای دریافت توضیحات کامل‌تر و مشاوره تخصصی در مورد کمر درد بعد از سزارین و همچنین سایر سوالات مرتبط با سلامت زنان و زایمان، می‌توانید از طریق واتساپ با دکتر فاطمه صالحی در ارتباط باشید. دکتر صالحی با بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه زنان، زایمان و پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، آماده ارائه راهنمایی‌های دقیق و علمی در این زمینه هستند. ارتباط با ایشان از طریق واتساپ این امکان را فراهم می‌کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید و از توصیه‌های یک متخصص برجسته بهره‌مند شوید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، لطفاً از طریق شماره واتساپ مطب با دکتر صالحی تماس حاصل فرمایید.

.

درمان کمر درد بعد از سزارین

کمر درد بعد از سزارین اغلب موقتی است و به‌تدریج در طول روزها، هفته‌ها و ماه‌های بعد از زایمان کاهش می‌یابد. در این دوره، روش‌هایی برای کاهش درد و بهبود وضعیت کمر وجود دارد که می‌توانند به احساس راحتی بیشتر کمک کنند، از جمله:

۱. ورزش

وقتی کمر شما درد می‌گیرد، ممکن است فکر کنید که باید استراحت کنید و حرکت نکنید، اما در واقع تحرک کنترل‌شده یکی از بهترین روش‌ها برای بهبود است.

به‌محض اینکه پزشک اجازه داد، می‌توانید تمرینات ساده و ملایم مانند پیلاتس یا یوگا را شروع کنید. این تمرینات به تقویت عضلات شکم و کاهش فشار روی عضلات پشت کمک می‌کنند.

انجام حرکات کششی ملایم و وضعیت‌های یوگا مانند وضعیت کودک، ژست گاو و سگ رو به پایین باعث تقویت عضلات مرکزی و کاهش فشار روی کمر می‌شود. همچنین پیاده‌روی سبک می‌تواند جریان خون را بهبود دهد و التهاب و گرفتگی کمر را کاهش دهد.

با این حال، از انجام تمرینات شدید یا کشش بیش‌ازحد خودداری کنید و وضعیت بدن خود را مرتب کنترل کنید. اگر هر تمرین یا حرکت باعث ناراحتی شد، فوراً آن را متوقف کنید.

۲. حفظ وزن

به‌طور معمول، کاهش وزن بعد از سزارین از حدود ۶ تا ۸ هفته پس از زایمان آغاز می‌شود، زمانی که زخم‌ها به‌طور کامل بهبود یافته‌اند. کاهش شدید کالری برای کم کردن وزن می‌تواند باعث ضعف مادر شود و به‌ویژه در دوران شیردهی بر تغذیه او تأثیر منفی بگذارد. با این حال، از آنجا که وزن اضافه ممکن است کمر درد را تشدید کند، توصیه می‌شود کاهش وزن را تحت نظر پزشک و به‌صورت تدریجی مدیریت کنید.

۳. طرز صحیح خوابیدن

اگرچه در دوران بارداری و به‌ویژه بعد از هفته ۲۰ خوابیدن به پشت معمولاً توصیه نمی‌شود، این حالت پس از جراحی برای بهبود وضعیت مناسب است. با این حال، اگر خوابیدن به پشت باعث تشدید کمر درد شما شد، بهتر است برای یافتن بهترین وضعیت خواب بعد از سزارین با پزشک خود مشورت کنید.

۴. بلند نکردن اجسام سنگین

فرایند زایمان و تغییرات هورمونی باعث انعطاف‌پذیری رباط‌ها، مفاصل و عضلات شما می‌شود و حتی حرکات کوچک می‌توانند باعث کمر درد شوند. به همین دلیل، در ماه‌های اولیه پس از زایمان، به‌ویژه بعد از سزارین، از بلند کردن اشیای سنگین خودداری کنید.

۵.  در آغوش گرفتن کودک به‌طور صحیح

همان‌طور که گفته شد، هورمون ریلکسین می‌تواند باعث شل شدن و ضعیف شدن عضلات، رباط‌ها و مفاصل شود. به وضعیت بدنی خود توجه کنید: کمرتان را صاف نگه دارید و هنگام بلند کردن یا خم شدن زانوها را خم کنید. اگر هنگام جا‌به‌جایی کودک کمی درد یا ناراحتی احساس کردید، از همسر یا فرد دیگری بخواهید که کودک را در گهواره، کالسکه یا صندلی ماشین قرار دهد.

۶. پوشیدن کفش طبی

کفشی که می‌پوشید می‌تواند بر میزان کمر درد بعد از سزارین تأثیر بگذارد. کفش‌های پاشنه‌بلند ممکن است باعث تغییر زاویه رباط‌ها و افزایش فشار روی کمر شوند. بهتر است برای راه‌رفتن از کفش‌های طبی و راحت استفاده کنید و در انتخاب کفش مناسب با پزشک مشورت کنید.

۷. حمام آب گرم

حمام آب گرم می‌تواند بسیار مفید باشد و به کاهش کشیدگی و گرفتگی عضلات کمر کمک کند. با این حال، از آنجایی که سزارین یک عمل جراحی است، تا زمان تأیید پزشک از حمام کامل خودداری کنید.

می‌توانید مقداری نمک سنگ به آب اضافه کنید؛ این روش در طب سنتی هند برای کاهش درد توصیه می‌شود. اگر فرصت حمام کامل ندارید، زیر دوش بایستید و اجازه دهید آب گرم به آرامی از کمر شما عبور کند تا احساس راحتی بیشتری پیدا کنید.

۸. استراحت کافی

بعد از زایمان، ممکن است روز و شب برایتان معنا نداشته باشد و فرصت کافی برای استراحت نداشته باشید. فعالیت زیاد و حرکات مداوم می‌تواند کمر درد را تشدید کرده و طولانی کند. بنابراین هرگاه امکان دارد، پاها و کمرتان را استراحت دهید، به‌ویژه اگر کوچک‌ترین ناراحتی یا دردی احساس می‌کنید. بدن شما با استراحت و خواب، فرایند ترمیم را انجام می‌دهد، اما مراقبت از نوزاد جدید ممکن است این فرصت را محدود کند؛ پس هر زمان که امکان دارد، حتی برای دقایقی چرت کوتاه بزنید.

۹. ماساژ

ماساژ کمر می‌تواند به کاهش درد و ایجاد حس راحتی کمک کند. این کار انقباض عضلات را کاهش داده و جریان خون را بهبود می‌بخشد. می‌توانید از همسرتان بخواهید شما را ماساژ دهد یا از خدمات ماساژ حرفه‌ای بعد از زایمان استفاده کنید. ماساژهایی که برای تقویت استخوان‌های کودک یاد گرفته‌اید، به همان میزان برای کاهش درد و آرامش کمر شما نیز مؤثر هستند.

۱۰. داروهای ضد درد

گاهی اوقات کمر درد بعد از سزارین بسیار شدید است و تحمل آن دشوار می‌شود. در چنین مواردی، مصرف داروی مسکنی که توسط پزشک تجویز شده باشد می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر شیردهی دارید، حتما با پزشک در مورد داروهای ایمن برای مادران شیرده مشورت کنید.

به‌طور کلی، مصرف استامینوفن و ایبوپروفن در دوران شیردهی ایمن است، مشروط بر اینکه دوز دارو از حد مجاز روزانه تجاوز نکند.

۱۱. فیزیوتراپی

گاهی اوقات برای کاهش درد بعد از سزارین، نیاز به مراقبت و حمایت بیشتری دارید. فیزیوتراپی می‌تواند راهکار مؤثری برای کنترل و کاهش درد باشد. فیزیوتراپیست با بررسی وضعیت شما، تمرینات و روش‌های مناسب برای پیشگیری یا کاهش درد را پیشنهاد می‌دهد.

۱۲. استفاده از کمربند طبی

برای کاهش کمر درد بعد از سزارین، می‌توانید از وسایل حمایتی مانند کمربند طبی یا شکم‌بند استفاده کنید. حتما پیش از انتخاب و استفاده از هر نوع کمربند، با پزشک خود مشورت نمایید.

۱۳. کمپرس گرم و سرد

برای شل کردن عضلات، افزایش گردش خون و کاهش تنش عضلانی می‌توانید از کمپرس آب گرم استفاده کنید. همچنین، برای کاهش التهاب و بی‌حس کردن ناحیه درد، کمپرس آب سرد مؤثر است. پیش از استفاده از هر یک از این روش‌ها، حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

۱۴. تعیین وضعیت مناسب برای شیردهی

داشتن وضعیت مناسب هنگام شیردهی فشار روی گردن و ستون فقرات را کاهش می‌دهد، از کمر درد جلوگیری می‌کند و ناراحتی‌های اضافی را کم می‌کند. برای راحت‌تر شیردهی کردن، این نکات را رعایت کنید:

• یک جایگاه راحت برای شیردهی انتخاب کنید تا بدن شما در وضعیت مناسبی قرار گیرد.
• شانه‌هایتان را آزاد نگه دارید و از یک بالش برای حمایت از بازو و بالابردن کودک استفاده کنید.
• از بالش مخصوص شیردهی بهره ببرید تا فشار کمتری به کمر و شانه‌ها وارد شود.
• گاهی نگاه خود را از کودک بردارید و مستقیم روبه‌رو نگاه کنید تا کشیدگی گردن کاهش یابد.
• از زیرپایی استفاده کنید تا پاهایتان کمی بالاتر قرار گیرد و وضعیت بدن بهتر حفظ شود.
• کودک را به‌طور نزدیک به سینه خود قرار دهید تا فشار کمتری روی بازو و کمر شما باشد.
• وضعیت‌های مختلف شیردهی را امتحان کنید و راحت‌ترین حالت را پیدا کنید؛ در صورت درد شانه یا بالای کمر، درازکشیدن به پهلو می‌تواند مفید باشد.
• در صورت نیاز، از مشاور شیردهی راهنمایی بگیرید.

۱۵. انتخاب جای راحت برای نشستن

چون مدت طولانی در کنار کودک خواهید نشست، اطمینان حاصل کنید که صندلی‌تان راحت باشد. از یک بالش برای حمایت کامل پشت، گردن و بازوها استفاده کنید تا فشار کمتری به بدن وارد شود.

۱۶. استفاده از دستگاه تنس عضلانی

تنس عضلانی وسیله‌ای است که برای کاهش گرفتگی‌های عضلانی استفاده می‌شود. این دستگاه با ارسال جریان الکتریکی، اعصاب ناحیه موردنظر را تحریک کرده و به تسکین درد و رفع گرفتگی کمک می‌کند. برخی افراد تجربه کرده‌اند که استفاده از این ابزار کوچک و نسبتاً ارزان می‌تواند به‌طور موقت درد پایین کمر را کاهش دهد.

۱۷. درمان‌های جایگزین

می‌توانید از روش‌های درمانی مانند طب سوزنی یا کایروپراکتیک بهره ببرید. مطالعات نشان می‌دهند که این روش‌ها می‌توانند در کاهش درد موثر باشند.

کمر درد بعد از سزارین چقدر طول می‌کشد؟

بسته به شدت درد و شیوه زندگی فرد، فرآیند کاهش درد ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. با این حال، در برخی از خانم‌ها این درد ممکن است مدت زمان طولانی‌تری ادامه یابد.

اگر پیش از بارداری یا در حین آن کمر درد داشتید، احتمال باقی ماندن این درد بعد از بارداری بیشتر است. همچنین، اضافه وزن می‌تواند ریسک کمر درد مزمن را افزایش دهد. در این شرایط، انجام برخی فعالیت‌ها در خانه و مشاوره با پزشک ضروری است. پزشک ممکن است شما را به فیزیوتراپیست یا متخصص ارجاع دهد تا تمریناتی برای تقویت عضلات شکم و کمر دریافت کنید.

پیشگیری از کمر درد بعد از سزارین امکان دارد؟

با توجه به عوامل مختلفی چون تغییرات هورمونی، اضافه وزن دوران بارداری و همچنین شرایط بیهوشی و جراحی سزارین، احتمال بروز کمر درد بعد از سزارین چندان دور از انتظار نیست. با این حال، با استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌توان شدت درد را کاهش داد و از مزمن شدن یا طولانی شدن آن جلوگیری کرد.

آیا کمر درد بعد از سزارین طبیعی است؟

بله، عواملی مانند تغییرات هورمونی، عمل جراحی سزارین، اضافه وزن، شیردهی و دیگر شرایط مشابه می‌توانند موجب بروز کمر درد شوند.

چه زمانی کمر درد بعد از سزارین برطرف می‌شود؟

معمولاً کمر درد بعد از سزارین طی ۳ تا ۶ ماه پس از زایمان کاهش می‌یابد، اما بسته به شرایط هر فرد، این درد ممکن است طولانی‌تر ادامه داشته باشد.

کلام آخر

کمر درد بعد از سزارین بسیار شایع است. بسیاری از تغییرات جسمی و هورمونی که در دوران بارداری ایجاد می‌شود، می‌تواند در بروز کمر درد بعد از سزارین نیز تأثیرگذار باشد. علاوه بر این، شرایط جدید و حمل نوزاد می‌تواند فشار بیشتری به کمر وارد کند. معمولاً این درد به‌طور خودبه‌خود در طی چند ماه کاهش می‌یابد. انجام فعالیت‌های سبک و خودمراقبتی می‌تواند به تسکین درد کمک کند. در صورتی که کمر درد شما بعد از زایمان شدت یافت، بهتر است با پزشک مشورت کنید. پزشک ممکن است شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد تا درمان‌های تخصصی‌تری دریافت کنید.

در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب می‌شود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.

با سپاس از شما و آرزوی بهترین‌ها برای سلامتی و شادی برای شما