سوزش سر دل در بارداری یکی از مشکلات شایع است و می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیکی که در بدن مادر رخ می‌دهد، ایجاد شود. در دوران بارداری، سطح هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد که می‌تواند باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی مری و در نتیجه افزایش احتمال بازگشت اسید معده به مری شود. در این مقاله از دکتر فاطمه صالحی، علاوه بر بررسی علت سوزش سر دل در بارداری، به شما راهکارهایی برای درمان آن ارائه می‌دهیم.
تجربه، امداد و مراقبتی با عشق
با دکتر فاطمه صالحی
متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ فوق تخصصی طب مادر
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه می‌دهد. اکنون شما می‌توانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهره‌مند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
علائم همراه با سوزش سر دل در بارداری
درد و سوزش در قفسه سینه که به طور معمول به آن سوزش سر دل (Heartburn) گفته می‌شود، ممکن است به نظر برسد که به بالا و در داخل گلوی شما می‌رسد. همچنین ممکن است طعم ترش یا تلخی را در دهان خود احساس کنید. در دوران بارداری، علائم دیگری که ممکن است همراه با سوزش سر دل تجربه کنید عبارتند از:
- احساس نفخ یا سیری
- باد گلوی مکرر
- احساس ناخوشی
- حالت تهوع یا استفراغ
علت سوزش سر دل در بارداری
در ادامه شما را با دلایل مختلف سوزش سر دل در بارداری آشنا می‌کنیم.
۱. تغییرات هورمونی
در دوران بارداری، بدن با تغییرات هورمونی مختلفی مواجه می‌شود که بر روی تمامی اعضای بدن، از جمله دستگاه گوارش، تاثیر می‌گذارد. این تغییرات می‌توانند باعث کند شدن فرآیند هضم غذا شوند و علائمی مانند نفخ و سوزش سر دل را به وجود آورند.
۲. شل شدن اسفنکتر مری
اسفنکترها عضلات حلقوی هستند که با انقباض و شل شدن، مجراها را می‌بندند یا باز می‌کنند. در حالت عادی، اسفنکتر پایینی مری از ورود اسید معده به مری جلوگیری می‌کند. اما در دوران بارداری و به‌دنبال افزایش سطح هورمون پروژسترون، این اسفنکتر شل می‌شود و باعث برگشت اسید معده به مری و در نتیجه سوزش سر دل می‌شود.
۳. بزرگ شدن رحم و جنین
با رشد جنین، رحم نیز بزرگ‌تر می‌شود. این بزرگ شدن رحم فشار بیشتری به معده وارد می‌کند و موجب برگشت اسید معده به مری می‌شود. به همین دلیل، سوزش سر دل در ماه‌های پایانی بارداری که رحم و جنین به اندازه قابل توجهی بزرگ شده‌اند، شایع‌تر است.
چه‌عواملی احتمال ابتلا به سوزش سر دل را بیشتر می‌کند؟
در شرایط زیر، احتمال تجربه سوزش سر دل بیشتر است:
- پس از خوردن غذا
- هنگام دراز کشیدن
- هنگام خم شدن
- در صورت داشتن سابقه رفلاکس معده
روش‌هایی برای پیشگیری و مدیریت سوزش سر دل در بارداری
سوزش سر دل، هرچند که آزاردهنده است، اما روش‌های مختلفی برای کاهش علائم وجود دارد. اگر روش‌های خانگی مؤثر نبودند، می‌توانید با پزشک یا ماما در مورد مصرف دارو مشورت کنید.
درمان خانگی و تغییر سبک زندگی
درمان‌های خانگی نقش مهمی در مدیریت سوزش سر دل و علائم همراه آن دارند. با انجام چند تغییر ساده اما مؤثر، می‌توانید از بروز علائم جلوگیری کنید. به این نکات توجه کنید:
- به‌جای خوردن سه وعده غذایی بزرگ، وعده‌های غذایی کوچک‌تر اما با تعداد بیشتر را انتخاب کنید.
- آهسته غذا بخورید.
- نوشیدنی‌ها را بین وعده‌های غذایی مصرف کنید و نه همراه با غذا.
- از مصرف غذاهای چرب، تند یا سرخ‌شده خودداری کنید.
- مصرف مرکبات و آب‌میوه را محدود کنید.
- مصرف کافئین را کاهش دهید.
- سیگار نکشید و الکل مصرف نکنید، زیرا سیگار و الکل عوارض زیادی برای بارداری و جنین دارند.
- هنگام غذا خوردن خم نشوید.
- لباس‌های گشاد و راحت بپوشید.
- از خوردن غذا در آخر شب (حداقل ۲-۳ ساعت قبل از خواب) خودداری کنید.
- بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید؛ حداقل ۳ ساعت بعد از غذا نشسته باشید.
- هنگام خوابیدن، سرتان را کمی بالاتر قرار دهید یا چند بالش زیر شانه‌هایتان بگذارید.
دارودرمانی
سه دسته دارویی می‌توانند در درمان سوزش سر دل بارداری مؤثر باشند:
۱. آنتی‌اسیدها
آنتی‌اسیدها که در ایران معمولاً به‌عنوان شربت معده شناخته می‌شوند، به‌طور معمول بدون نسخه قابل‌دسترس هستند. با این حال، پیش از استفاده با پزشک یا ماما مشورت کنید.
۲. داروهای مسدودکننده گیرنده‌های H2
گیرنده‌های هیستامین نوع ۲ (H2) بر روی سلول‌های معده قرار دارند و ترشح هیستامین باعث تولید اسید در معده می‌شود. داروهای مسدودکننده این گیرنده‌ها، مانند فاموتیدین و سایمتیدین، فعالیت گیرنده‌ها را کاهش داده و باعث کاهش ترشح اسید می‌شوند. این داروها معمولاً بدون نسخه قابل‌دسترس هستند.
۳. مهارکننده‌های پمپ پروتئین (PPIها)
پمپ‌های پروتونی در معده مسئول ترشح اسید هستند. داروهای این گروه، مانند پنتوپرازول و امپرازول، فعالیت این پمپ‌ها را به‌صورت موقتی متوقف می‌کنند. این داروها معمولاً چند روز طول می‌کشد تا اثر کنند و بلافاصله مؤثر واقع نمی‌شوند. اغلب این داروها نیز بدون نیاز به نسخه در دسترس‌اند.
کلام آخر
بسیاری از زنان با سوزش سر دل در بارداری مواجه می‌شوند. تغییرات هورمونی و فشار ناشی از بزرگ شدن رحم از جمله عواملی هستند که می‌توانند به این مشکل منجر شوند. سوزش سر دل معمولاً با استفاده از درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه قابل کنترل است. با این حال، اگر هرگونه نگرانی، از جمله سوزش سر دل، در دوران بارداری شما را آزار می‌دهد، مشاوره با پزشک یا ماما مفید خواهد بود.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب می‌شود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.
