درد واژن در بارداری، به‌ویژه در سه ماهه سوم، یکی از مسائل شایع و مزاحم در زنان باردار است. اغلب فرض میشود که این دردها و احساس سنگینی تنها در سه ماهه آخر بارداری اتفاق می‌افتد، اما در واقعیت این مشکل می‌تواند در سه ماهه‌های اول و دوم نیز به وجود آید. اگرچه تشخیص دقیق علت این دردها در آغاز بارداری دشوار است، اما مهم است بدانید که این تجربه برای بسیاری از زنان معمولی است!
در ادامه به شما دلایل متفاوت درد واژن در بارداری را توضیح خواهیم داد و سپس به مواقعی که نیاز به مشاوره پزشکی دارید، خواهیم پرداخت. در نهایت، راهکارهایی برای کاهش و پیشگیری از درد واژن در دوران بارداری را معرفی خواهیم کرد.
آیا درد و تیر کشیدن واژن در بارداری طبیعی است؟
درد واژن در بارداری اغلب به دلیل رشد جنین و ضعف عضلات لگنی رخ می‌دهد. با این حال، ممکن است علت درد واژن عوامل دیگری مانند عفونت ادراری، عفونت‌های مقاربتی یا حتی بارداری خارج رحمی باشد، به‌ویژه اگر همراه با علائمی چون سوزش ادرار، تب و خونریزی اتفاق بیفتد.
تجربه، امداد و مراقبتی با عشق
با دکتر فاطمه صالحی
متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ فوق تخصصی طب مادر
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی😍
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه می‌دهد. اکنون شما می‌توانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهره‌مند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
انواع درد واژن در بارداری
با رشد جنین در رحم و افزایش اندازه آن، فشار مستقیم بر روی بافت واژن افزایش می‌یابد که می‌تواند به طور طبیعی منجر به احساس درد یا فشار در واژن شود.
اگر علاوه بر این، علائم دیگری نظیر خونریزی، ترشح نامتعارف از واژن، خارش یا سوزش واژن هم دارید، احتمالاً درد واژن ناشی از شرایط غیرطبیعی است و نیاز به بررسی‌های بیشتری دارید. در این صورت، توصیه میشود با پزشک خود مشورت کنید تا با تشخیص علت دقیق، درمان مناسبی برای شما تعیین شود.
۱. دردهای طبیعی واژن و لگن در بارداری
با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن جنین که فضای بیشتری را اشغال می‌کند، احساس فشار در واژن، لگن و زیر شکم نه تنها عجیب نیست بلکه طبیعی و شایع است. این احساس معمولاً همراه با بزرگ شدن جنین و افزایش فشار مستقیم بر بافت‌های مجاور در طول تمام مراحل بارداری می‌باشد. این حس می‌تواند مشابه دردهایی باشد که در طی دوره پریود هم تجربه میشود و ممکن است همراه با درد زیر شکم نیز باشد.
۲. دردهای غیرطبیعی واژن و لگن در بارداری
تمایز احساس فشار در واژن یا لگن از درد آشکار این نواحی بسیار حیاتی است. درد لگن می‌تواند به‌طور چندانی تند باشد که راه رفتن یا حتی صحبت کردن را دشوار کند. این نشانه‌ها به‌طور طبیعی نیستند و لازم است فوراً پزشک خود را مطلع سازید. همچنین، اگر درد با هر یک از علائم زیر همراه باشد، به خصوص نگران‌کننده است:
- سردرد
- سرگیجه
- تورم ناگهانی دست‌ها، پاها و صورت
- تب و لرز
- خونریزی از واژن
این نشانه‌ها نیازمند بررسی و مداخله پزشکی فوری هستند تا هرگونه مشکل جدی‌تر را که ممکن است باعث آنها شده باشد، تشخیص داده و درمان شود.
علت طبیعی درد واژن در بارداری
۱. رشد جنین و بزرگ شدن رحم
با پیشرفت جنین و افزایش وزن محیط رحم، فشار به عضلات کف لگن افزایش می‌یابد؛ این عضلات مسئول حمایت از رحم و واژن هستند. این مسئله ممکن است باعث ایجاد درد و ناراحتی در واژن، به‌ویژه در سه‌ماهه سوم بارداری، شود.
۲. گشادشدن دهانه رحم
در طول دوره بارداری، دهانه رحم نقش مهمی در محافظت از جنین ایفا می‌کند. این دهانه در طول بارداری بسته است تا از جنین در رحم محافظت کند. زمانی که زایمان نزدیک میشود، انقباض‌های متناوب به دهانه رحم کمک می‌کند تا گشاد شود و به کودک اجازه بدهد که وارد کانال زایمان شود.
درد شدید و تیز در واژن ممکن است علامتی از گشاد شدن دهانه رحم و نزدیک شدن به زمان زایمان باشد. این درد به دنبال پایین آمدن کودک به درون لگن و فشار سر او بر روی اعصاب ناحیه ایجاد میشود.
۳. افزایش جریان خون
در طول دوره بارداری، افزایش جریان خون واژن و افزایش ترشحات آن شایع است. این تغییرات ممکن است به دنبال افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون رخ دهد که منجر به احساس ناراحتی یا درد در واژن میشود.
۴. تغییرات هورمونی
هورمون ریلکسین در سه‌ماهه نخست بارداری بیشتر ترشح میشود و با شل کردن عضلات ناحیه لگنی می‌تواند زمینه‌ساز درد در واژن باشد. همچنین افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون منجر به افزایش خون‌رسانی واژن میشود که نیز ممکن است باعث احساس درد و فشار در این ناحیه شود.
۵. درد رباط گرد
درد رباط گرد در سه‌ماهه نخست بارداری به‌صورت فشار شدید یا درد تیرکشنده که از زیر شکم تا کشاله ران می‌رود، اغلب رخ می‌دهد. هورمون ریلکسین که در این دوره بیشتر ترشح میشود، عضلات و رباط‌های لگنی را شل کرده و بدن را برای زایمان آماده می‌کند. این هورمون همچنین می‌تواند منجر به درد در عضلات لگن شود.
۶. نفخ و یبوست
بسیاری از زنان در دوره بارداری‌شان با مشکل یبوست و نفخ مواجه می‌شوند. یبوست می‌تواند منجر به احساس پری یا فشار در واژن شود، به‌ویژه زمانی که مدفوع خیلی سفت شود یا روزها از آخرین نوبت اجابت مزاج گذشته باشد. برای بهبود وضعیت یبوست، مصرف مقدار کافی آب، میوه، و غذاهای فیبردار می‌تواند مفید باشد.
۷. خشکی واژن
یکی از مشکلات رایج در دوره بارداری، خشکی واژن است که به دلیل افزایش سطح هورمون پروژسترون و اضطراب طبیعی مادر در این دوره اتفاق می‌افتد. این مشکل می‌تواند باعث احساس درد در منطقه واژن، به‌ویژه در زمان رابطه جنسی باشد.
عوارض درد واژن در بارداری
درد واژن در بارداری اغلب یکی از مشکلات ناخواسته است که به دلیل ضعف عضلات لگنی و افزایش وزن جنین اتفاق می‌افتد. اگرچه در بسیاری از موارد این درد آزاردهنده است، اما گاهی ممکن است نشانه‌ای از مشکل جدی باشد که باید بلافاصله درمان شود تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود. به عنوان مثال، اگر درد واژن به علت عفونت باشد و به‌موقع درمان نشود، می‌تواند به بدن پخش شده و برای جنین خطرآفرین باشد و حتی باعث زایمان زودرس شود.
ضعف عضلات لگن می‌تواند باعث بیرون‌زدگی یا پرولاپس ارگان‌های لگنی شود که ممکن است منجر به بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، درد حین مقاربت و تغییر شکل ناحیه تناسلی شود.
بعضی از زنان ممکن است در طول بارداری یا زایمان آسیب عضلانی داشته باشند. هورمون ریلکسین احتمال آسیب عضلانی را بیشتر می‌کند، بنابراین مهم است که به تحرک بپردازید تا عضلات را تقویت کنید. همچنین، در بلند کردن اشیاء از پاها به جای کمر استفاده کنید و در صورت بروز درد عضلانی شدید، به زودی به پزشک مراجعه کنید.
درمان درد واژن در بارداری
درمان درد واژن در بارداری بستگی به علت اصلی آن دارد. در بارداری، درد واژن ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی، و یا ضعف عضلات لگنی اتفاق بیفتد. در ادامه، روش‌هایی برای درمان درد واژن در بارداری ذکر شده است:
1. مدیریت تغییرات هورمونی: برخی از دردهای واژن در بارداری ناشی از تغییرات هورمونی مانند افزایش پروژسترون است. در این موارد، استراحت کافی و استفاده از پوشش‌های نرم می‌تواند به تسکین درد کمک کند.
2. درمان عفونت‌های واژنی: اگر عفونت باکتریایی یا قارچی وجود دارد، لازم است که به مشاوره پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است داروهای ضد باکتری یا ضد قارچی مناسب را برای شما تجویز کند. درمان به موقع این عفونت‌ها می‌تواند از تشدید درد و پیامدهای ناخواسته برای بارداری جلوگیری کند.
3. تقویت عضلات لگنی: انجام تمرینات استحکام‌بخشی برای عضلات لگنی می‌تواند در کاهش درد و تقویت این منطقه موثر باشد. پزشک یا متخصص فیزیوتراپی ممکن است برنامه تمرینی مناسب برای شما تدوین کند.
4. استفاده از کرم‌ها یا ژل‌های مرطوب‌کننده: برخی از زنان ممکن است به دلیل خشکی واژن در بارداری احساس درد کنند. استفاده از کرم‌ها یا ژل‌های مرطوب‌کننده مناسب می‌تواند در تسکین درد واژن کمک کند.
5. مشاوره با پزشک: در صورتی که درد واژن شما شدید است یا با علائم دیگری همراه است، حتماً به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند علت دقیق را تشخیص دهد و درمان مناسبی را برای شما تجویز کند.
به طور کلی، مدیریت درد واژن در بارداری به توجه به علت آن، تغییرات مورد انتظار در بارداری، و مشاوره با پزشک بستگی دارد تا بتوان به بهترین شیوه‌های درمانی دست یافت.
درد واژن در دوران بارداری می‌تواند روی زایمان تأثیر بگذارد؟
بسیاری از زنان در دوره بارداری، علی‌رغم وجود درد واژن، تجربه زایمان بدون مشکل را دارند. اگر درد واژن دارید، بهتر است با پزشک یا مامای خود مشورت کنید و در مورد برنامه بارداری خود صحبت کنید. در برخی موارد، استفاده از زایمان در آب نیز می‌تواند به شما کمک کند.
درد واژن بارداری چه زمانی تمام میشود؟
درد در منطقه واژن، کمر و زیر شکم در دوره بارداری اتفاق طبیعی‌ای است که اغلب با شروع سه‌ماهه دوم بارداری آغاز میشود و ممکن است تا زمان زایمان ادامه یابد.
کلام آخر
درد واژن در دوره بارداری، به‌ویژه در سه‌ماهه‌ی پایانی، یک مشکل شایع است. با افزایش وزن و رشد جنین، ممکن است احساس فشار یا درد مبهمی در منطقه واژن و لگن داشته باشید. با این حال، اگر درد واژن یا هر علامت جدید دیگری احساس کردید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که مسئله نگران‌کننده‌ای وجود ندارد.
همراهی درد واژن در بارداری با علائمی نظیر تب، سوزش ادرار و خونریزی می‌تواند نشان‌دهنده یک وضعیت غیرطبیعی باشد، لذا لازم است به سرعت پزشک خود را در جریان قرار دهید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب میشود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.
