التهاب دهانه رحم یا سرویسیت یکی از بیماریهای شایع در زنان است. این بیماری در شرایطی ممکن است از لحاظ جدیت خطرناک نباشد و به راحتی قابل درمان باشد. اما در شرایطی دیگر، التهاب دهانه رحم ممکن است به یک بیماری خطرناک تبدیل شود که عدم درمان به موقع آن میتواند برای فرد، شریک جنسی و حتی جنین در صورت بارداری، آسیبهای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی علائم، روشهای تشخیص و درمان این بیماری میپردازیم.
سرویسیت یا التهاب دهانه رحم چیست؟
سرویسیت یا التهاب دهانه رحم (Endocervicitis) به وضعیت التهابی دهانه رحم اشاره دارد. در این بیماری، بافتهای داخلی دهانه رحم به علت عفونت، التهاب میگیرند. عفونتهای باکتریایی، ویروسی یا قارچی میتوانند علت این التهابات باشند. در برخی موارد، عفونتهای منتقلشده جنسی میتوانند نیز منجر به سرویسیت شوند.
علائم سرویسیت ممکن است شامل ترشحات واضح یا رنگی از دهانه رحم، درد و سوزش در ناحیه زیربطنی، خونریزی غیرمعمول بین دورههای قاعدگی، درد و ناراحتی در هنگام رابطه جنسی و یا درد در پایین شکم باشد.
تشخیص سرویسیت اغلب با انجام بررسی فیزیکی توسط پزشک، آزمایشهای آزمایشگاهی از جمله بررسی ترشحات دهانه رحم و در صورت لزوم، آزمونهای جدیدتر مانند آزمایشهای پلیمراز زنجیرهای (PCR) برای تشخیص عوامل عفونی، انجام میشود.
درمان سرویسیت معمولاً شامل مصرف آنتیبیوتیکها برای کنترل عفونت، استفاده از ضایعات تهویهای برای درمان التهابات و کاهش علائم و تغذیه مناسب میشود. در موارد خاصی که عفونت ناشی از عفونتهای جنسی باشد، درمان همسر نیز موردنیاز است تا از بازگشت عفونت جلوگیری شود. در صورت داشتن علائم سرویسیت، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را زودتر شروع کنید.
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی😍
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه میدهد. اکنون شما میتوانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهرهمند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
سرویسیت چقدر شایع است؟
سرویسیت یکی از بیماریهای شایع در زنان است، اما این شایعیت میتواند بسته به عوامل مختلفی از جمله سن، سلامتی جنسی، وضعیت اجتماعی و فرهنگی، متغیر باشد. اغلب سرویسیت در زنانی که فعالیت جنسی فعال دارند، بیشتر دیده میشود.
در برخی از جامعهها، خطر ابتلا به سرویسیت ممکن است بیشتر باشد، به خصوص اگر افراد به دلیل فرهنگ و سنتهای خاص، دسترسی به آموزشهای بهداشت جنسی و مراقبت از سلامت جنسی نداشته باشند.
علاوه بر این، عواملی مانند فرود غیرمنتظره اسیدهای مهاجم، استفاده از ضدعفونیکنندهها، یا ضعف سیستم ایمنی نیز میتوانند به افزایش خطر ابتلا به سرویسیت کمک کنند.
به طور کلی، این بیماری به اندازه کافی شایع است که به طور جدی بررسی و درمان شود، اما شایعیت دقیق آن بستگی به عوامل مختلفی دارد و نمیتوان آن را با دقت مشخص کرد.
علائم التهاب دهانه رحم
علائم التهاب رحم میتوانند بین فرد به فرد متغیر باشند و بسته به شدت و نوع عفونت متفاوت باشند. در زیر برخی از علائم رایج التهاب رحم را بیشتر بررسی میکنیم:
1. ترشحات واژنی: ترشحات چرکی یا زرد کمرنگ معمولاً از علائم اولیه التهاب دهانه رحم هستند. این ترشحات میتوانند بوی نامطبوعی داشته باشند و ممکن است همراه با خارش باشند.
2. خونریزی غیرطبیعی: خونریزی بعد از رابطه جنسی یا بین دورههای قاعدگی میتواند نشانهای از التهاب رحم باشد. این خونریزی ممکن است زمانی که نباید خونریزی اتفاق بیفتد رخ دهد و ممکن است با درد همراه باشد.
3. درد بعد از رابطه جنسی: درد و ناراحتی بعد از رابطه جنسی نیز میتواند نشانهای از التهاب رحم باشد. این درد ممکن است در ناحیه زیربطنی یا درون لگن احساس شود.
4. تکرر یا سوزش ادرار: ادرار آغشته به التهابی با احساس سوزش و تنگی میتواند نشانهای از عفونت در دهانه رحم باشد.
5. درد در شکم یا لگن و تب: در برخی موارد، التهاب رحم میتواند با درد در ناحیه شکم یا لگن و همراه با تب همراه باشد. این علائم معمولاً نشانههای عفونت شدیدتر هستند و نیازمند درمان فوری میباشند.
در نهایت، بسیار مهم است که در صورت داشتن هر یک از این علائم یا هر علامت ناشی از ناراحتی یا تغییرات غیرعادی در ناحیه تناسلی، به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
علت التهاب دهانه رحم یا سرویسیت
علت التهاب رحم یا سرویسیت معمولاً بهدنبال ابتلا به یک عفونت مقاربتی ایجاد میشود. عفونتهایی که میتوانند منجر به التهاب رحم شوند عبارتاند از:
- سوزاک
- کلامیدیا
- تبخال تناسلی
- تریکومونیازیس
- میکوپلاسما (بیماری باکتریایی که میتواند بخشهای مختلف بدن مانند ریه، پوست یا مجاری ادراری را درگیر کند و از راه رابطه جنسی قابلانتقال است.)
هرچند که همیشه التهاب رحم منشا عفونی ندارد. دلایل غیرعفونی التهاب رحم ممکن است عبارت باشند از:
- حساسیت واژن به مواد شیمیایی مانند اسپرمکش، لاتکس کاندوم، و محصولات بهداشتی مثل اسپری خوشبوکننده، ژل شستوشو، شامپو بدن، صابونهای معطر، و غیره.
- دوش واژینال
- آسیبدیدن یا حساسشدن واژن به دلیل استفاده از تامپون، کاپ قاعدگی، و لوازم پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم و حلقه ضدبارداری.
- بههمخوردن تعادل باکتریهای مفید واژن که باعث واژینوز باکتریایی میشود.
- مشکلات هورمونی مانند کمبود شدید استروژن یا بالابودن پروژسترون که باعث ناتوانی بدن در حفظ بافتهای سالم دهانه رحم میشود.
- ابتلا به سرطان یا پرتودرمانی (بهندرت)
- بیماریهای التهابی گسترده که باعث ایجاد التهاب در بخشهای مختلف بدن میشوند.
علاوه بر عفونتهای مقاربتی، حساسیت به محصولات بهداشتی و شیمیایی، آسیبدیدن واژن، مشکلات هورمونی، و افزایش تعداد باکتریهای مفید واژن هم ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند.
عوامل خطر ابتلا به سرویسیت: التهاب رحم در چه کسانی بیشتر دیده میشود؟
عوامل خطری که ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به سرویسیت یا التهاب رحم شوند، عبارتند از:
1. داشتن شرکای جنسی متعدد یا ارتباط جنسی با فردی که شرکای متعددی دارد: افزایش تعداد شرکای جنسی و ارتباط با افرادی که با دیگران روابط جنسی دارند، میتواند خطر ابتلا به عفونتهای مقاربتی و سرویسیت را افزایش دهد.
2. شروع رابطه جنسی (دخول) در سنین پایین: شروع دخول به جنسیت در سنین پایین بدون آموزش و اطلاعات کافی میتواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونتهای مقاربتی و در نتیجه سرویسیت شود.
3. سابقه ابتلا به عفونتهای مقاربتی و التهاب رحم: افرادی که سابقه ابتلا به عفونتهای مقاربتی دارند یا در گذشته با التهاب رحم مواجه شدهاند، احتمال ابتلا به سرویسیت را دارند.
4. عدم استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی: استفاده نکردن از وسایل محافظتی مانند کاندوم هنگام رابطه جنسی میتواند به عفونتهای مقاربتی و سرویسیت منجر شود، زیرا این وسایل میتوانند از انتقال عفونتهای جنسی جلوگیری کنند.
خطرات و عوارض التهاب رحم
التهاب رحم یک مشکل جدی در زنان است که میتواند به عوارض جبرانناپذیری منجر شود. برخی از خطرات و عوارض احتمالی التهاب رحم عبارتند از:
1. عوارض برای زنان: در صورت عدم درمان به موقع، التهاب رحم میتواند منجر به عفونتهای جدی در سیستم تناسلی زنان شود. این عفونتها ممکن است شامل آسیب به لولههای فالوپی، رحم، و تخمدانها باشد که میتواند منجر به عدم باروری و اختلال در تولید هورمونهای تخمدانی شود.
2. عوارض برای جنین: در صورتی که یک زن باردار شود و در دوران بارداری التهاب رحم داشته باشد و درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جدی برای جنین شود. این شامل زایمان زودرس، آبگرمی نوزاد، و عفونتهای جدی در نوزاد پس از تولد میشود.
3. عوارض برای شریک جنسی: برخی از عفونتهای مقاربتی که با التهاب رحم همراه است میتواند به شریک جنسی نیز منتقل شود و عفونتهای ادراری و سایر عفونتهای جنسی را در آنها ایجاد کند.
4. عوارض سیستمی: التهاب رحم میتواند به عفونتهای سیستمی مانند سپتیکمی و آسیب به سایر اعضا و اندامهای بدن منجر شود که میتواند خطرناک و حتی زندگیتها باشد.
5. اختلالات هورمونی: التهاب رحم میتواند باعث اختلال در تولید و تعادل هورمونهای زنانه شود که میتواند به مشکلات چون ناپایداری پریود، عدم تنظیم مناسب دورههای پریودی، و ناباروری منجر شود.
اگر علائمی از التهاب رحم در خود تشخیص دادید یا به هر علتی مشکوک به وجود این بیماری هستید، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید تا عوارض جبرانناپذیری را پیشگیری کنید.
تشخیص سرویسیت
تشخیص سرویسیت یا التهاب دهانه رحم معمولاً توسط یک پزشک یا متخصص زنانه انجام میشود. روشهای تشخیصی ممکن است عبارت باشند از:
1. تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است ابتدا به شما سوالاتی درباره علائم، تاریخچه بیماریها، و عادات جنسیتیتان بپرسد. سپس ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد برای بررسی علائم مانند ترشحات واژنی، تورم یا درد در منطقه تناسلی.
2. آزمایشهای مختبری: پزشک ممکن است نمونههای ترشحات واژنی یا خون را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال کند. آزمایشات ممکن است شامل آزمایشهای جداکننده و شناسایی باکتریها و عفونتهای دیگر باشد.
3. آندوسکوپی: در این روش، یک آندوسکوپ (یک دستگاه با لامپ و دوربین) وارد دهانه رحم میشود تا پزشک بتواند دقیقتر محل التهاب را بررسی کند و نمونههای بافت برای آزمایش بگیرد.
4. تصویربرداری تشدیدی: ممکن است پزشک تصاویر مختلفی مانند سونوگرافی یا MRI از منطقه تناسلی گرفته تا به بررسی تغییرات ساختاری در دهانه رحم و اطراف آن بپردازد.
5. آزمایشهای جدیدتر: برخی موارد شایعتر از التهاب رحم میتواند به وسیله آزمایشهای مختلفی که اخیراً توسعه یافتهاند تشخیص داده شود، از جمله آزمایشهای DNA برای تشخیص باکتریها و ویروسها.
پس از تشخیص سرویسیت، پزشک شما میتواند برای شما برنامه درمانی مناسب را تجویز کند، که ممکن است شامل داروها، آنتیبیوتیکها، یا دیگر روشهای درمانی مانند آبرسانی موضعی یا جراحی باشد، بسته به شدت و علت التهاب رحم.
درمان التهاب رحم
درمان التهاب رحم معمولاً بسته به علت ایجاد آن و شدت عفونت متفاوت است. در صورتی که التهاب رحم ناشی از عوامل غیر عفونی باشد، ممکن است نیازی به مصرف دارو نباشد و تغییرات در سبک زندگی و رفتارهای پیشگیرانه میتواند کافی باشد. اما در صورتی که عفونت باعث التهاب شده باشد، درمان عمدتاً شامل مصرف داروهای ضدباکتری، ضدقارچ یا ضدویروس است. این داروها معمولاً توسط پزشک تجویز میشوند و باید به دقت دستورات و دوره مصرف آنها را رعایت کنید تا عفونت کاملاً بهبود یابد و از پخش شدن بیشتر آن جلوگیری شود.
در صورتی که عفونت بسیار شدید باشد و با درمان دارویی بهبود نیابد، ممکن است نیاز به مداخله جراحی باشد تا منطقه آلوده حذف شود و عفونت کاملاً از بین برود. علاوه بر این، درمان التهاب رحم ممکن است شامل استراحت فیزیکی، مصرف مایعات بیشتر، و استفاده از داروهای ضد درد برای کنترل علائم ناراحتکننده مرتبط با آن باشد.
مهمترین نکته این است که پس از درمان، پیگیری منظم با پزشک خود را داشته باشید تا اطمینان حاصل شود که عفونت به طور کامل بهبود یافته است و از بازگشت آن جلوگیری شود. همچنین، اگر علائم بازگشت دهنده باشند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا درمان مجدد انجام شود و عوارض جدیتری پیشگیری شود.
پیشگیری از ابتلا به سرویسیت
برای پیشگیری از ابتلا به سرویسیت، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. استفاده از کاندوم: استفاده از کاندوم هنگام روابط جنسی میتواند از انتقال عفونتهای مقاربتی جلوگیری کند. مطمئن شوید که شریک جنسی خود نیز با استفاده از کاندوم موافقت میکند.
2. اجتناب از روابط جنسی با شرکای جنسی متعدد: روابط جنسی با شرکای جنسی متعدد میتواند خطر ابتلا به عفونتهای جنسی، از جمله سرویسیت، را افزایش دهد. تلاش کنید تا با شریک جنسی وفاداری داشته باشید یا از استفاده از کاندوم در روابط جنسی با شرکای مختلف اطمینان حاصل کنید.
3. اجتناب از روابط جنسی با فردی که علائم ترشح یا زگیل تناسلی دارد: در صورتی که فردی علائم ترشح یا زگیل تناسلی دارد، بهتر است رابطه جنسی با او را به تعویق بیاندازید تا پس از درمان عفونت او باشید.
4. استفاده نکردن از محصولات بهداشتی معطر: محصولات بهداشتی معطر میتوانند تعادل باکتریهای واژن را تغییر داده و خطر ابتلا به عفونتهای تناسلی را افزایش دهند. به جای آن، از محصولات بهداشتی با pH متعادل استفاده کنید.
5. کنترل دیابت: اگر دیابت دارید، کنترل قند خون خود را به دقت انجام دهید. قند خون بالا میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و خطر ابتلا به عفونتهای مقاربتی را افزایش دهد.
با رعایت این نکات، میتوانید خطر ابتلا به سرویسیت را کاهش داده و به سلامتی و بهداشت تناسلی خود مراقبت کنید. همچنین، بهتر است به طور دورهای و در صورت داشتن هرگونه علائم یا نگرانی، به پزشک مراجعه کنید تا از وضعیت سلامتی خود مطمئن شوید.
آیا سرویسیت خطرناک است؟
اگر سرویسیت ناشی از عفونت مقاربتی باشد، میتواند خطرناک باشد. عدم درمان سرویسیت میتواند عوارض جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد. این عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:
1. گسترش عفونت به رحم: اگر سرویسیت به رحم گسترش یابد، میتواند به عفونت رحم (سلپیتیس) منجر شود، که عارضهای جدی و خطرناک است و ممکن است به مشکلات جدی در حاملگی و زایمان منجر شود.
2. نازایی: عدم درمان سرویسیت میتواند به عقم یا مشکلات تولید مثل منجر شود و برای زوجهایی که تصمیم به بارداری دارند، مشکلساز باشد.
3. مرگ: در موارد نادر، اگر عفونت به شدت شدید و بیدرمان باشد، ممکن است به عوارض جانبی جدی منجر شود که در برخی موارد مرگ ناشی از عفونت میتواند رخ دهد.
به طور کلی، عفونتهای مقاربتی، اگر به موقع و با رعایت دقیق درمان مناسب نشوند، میتوانند عوارض خطرناکی را به همراه داشته باشند. بنابراین، درمان سرویسیت و سایر عفونتهای مقاربتی بسیار اهمیت دارد و بهتر است هرگز بهحالت کوتاهی در نظر گرفته نشوند.
درمان التهاب دهانه رحم چقدر طول میکشد؟
درمان التهاب رحم ممکن است طولانیتر یا کوتاهتر از دو هفته باشد، زیرا این مدت زمان درمان بستگی به علت و شدت التهاب رحم، نوع درمان انتخابی و واکنش بدن به درمان دارد. در برخی موارد، درمان ممکن است تا چند روز یا چند هفته طول بکشد، در حالی که در موارد دیگر ممکن است به مدت چند هفته یا حتی ماهها نیاز باشد.
درمان التهاب رحم معمولاً شامل مصرف داروهای ضدبیوتیک، ضد التهاب و در برخی موارد دیگر داروها میشود. همچنین، درمان ممکن است شامل استراحت فیزیکی، مصرف مایعات بیشتر، اجتناب از روابط جنسی و رعایت دستورات پزشک باشد.
با این حال، اگر هرگونه علامتی از بهبودی یا تشدید بیماری پس از آغاز درمان مشاهده شود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درمان را بازبینی کند و تغییرات لازم را اعمال کند. همچنین، باید تمامی داروها را به دقت و بهطور کامل مصرف کنید، حتی اگر علائم بیماری بهبود یافته به نظر برسد.
آیا سرویسیت یا التهاب رحم واگیردار است؟
بله، التهاب رحم یا سرویسیت از طریق عفونتهای مقاربتی منتقل میشود. این بیماری معمولاً ناشی از باکتریها یا ویروسهایی است که از طریق روابط جنسی، مخصوصاً بدون استفاده از وسایل محافظتی مثل کاندوم، منتقل میشوند. از این رو، اجتناب از روابط جنسی بیشترین اقدام پیشگیریای است که میتوانید برای جلوگیری از انتقال التهاب رحم به عنوان یک بیماری واگیر انجام دهید.
آیا التهاب رحم باعث نازایی میشود؟
بله، درست است. اگر التهاب رحم به دلیل عفونت ایجاد شده باشد و بهموقع درمان نشود، میتواند به بیماری التهابی لگن منجر شود که این ممکن است بر روی سازوکارهای تولید مثل دستگاه تناسلی زنان تأثیر بگذارد و باروری را کاهش دهد، که در نتیجه میتواند باعث نازایی شود. از این رو، اهمیت تشخیص و درمان بهموقع این بیماری برای حفظ سلامتی تولید مثل بسیار حیاتی است.
درمان خانگی التهاب رحم چیست؟
درمانهای غیردارویی و خانگی، مانند قراردادن ماست روی واژن یا دوش واژینال، به بهبود التهاب دهانه رحم کمک نمیکنند و در برخی موارد ممکن است این اقدامات به بدتر شدن وضعیت منجر شوند. بنابراین، توصیه میشود که بهدنبال مشورت از پزشک خود برای دریافت درمان مناسب و مؤثر باشید و از درمانهای غیردارویی برای التهاب رحم خود اجتناب کنید.
آيا التهاب رحم به جنین آسیب میزند؟
اگر التهاب دهانه رحم ناشی از یک عفونت باشد و بهطور صحیح درمان نشود، میتواند به بیماری التهابی لگن منتقل شود. این بیماری میتواند باعث انتقال عفونت به بخشهای مختلف رحم شود و در نتیجه به آسیبهای جدی در جنین و حتی مشکلاتی برای بارداری و زایمان منجر شود. بنابراین، مهم است که التهاب رحم بهموقع تشخیص داده و درمان شود تا از وقوع عوارض جدی جلوگیری شود.
کلام آخر با دکتر فاطمه صالحی
درمان و پیشگیری از التهاب رحم از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهتر است هرگز از این بیماری چشمپوشی نشود و در صورت وجود هرگونه علامت غیرعادی، به پزشک مراجعه شود. انجام معاینات و آزمایشات مرتبط با سلامت زنان نیز میتواند به زودیتر تشخیص و درمان مسائل را فراهم کند و از بروز عوارض جدی جلوگیری نماید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنینها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب میشود. هدف من ایجاد تجربههای ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانوادهاش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانوادهها ایفا میکنم، پیش میروم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.