
چسبندگی رحم یا سندروم آشرمن یکی از مشکلات شایع در زنان است که میتواند به مشکلاتی در بارداری منجر شود. اما آیا امکان پیشگیری و درمان این مشکل وجود دارد؟ در این مقاله از از بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران خانم دکتر فاطمه صالحی، به بررسی چسبندگی رحم، علل ایجاد آن، روشهای پیشگیری و راههای درمان آن پرداختهایم.
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه میدهد. اکنون شما میتوانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهرهمند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
بهترین متخصص زنان درتهران
دکتر فاطمه صالحی، متخصص زنان و زایمان با فلوشیپ پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، یکی از پزشکان برجسته و با تجربه در حوزه تخصصی خود در تهران هستند. ایشان بیش از ۱۵ سال تجربه حرفهای در زمینه پزشکی و درمانهای تخصصی زنان و زایمان دارند و به عنوان یکی از متخصصین برجسته در این زمینه شناخته میشوند.
دکتر صالحی تحصیلات خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کردند و موفق به دریافت مدرک پزشکی عمومی از این دانشگاه شدند. پس از آن، برای ادامه تحصیلات خود، تخصص زنان و زایمان را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندند. علاوه بر این، ایشان دوره فلوشیپ پریناتولوژی را نیز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندهاند که این دوره به ایشان توانایی ارائه مراقبتهای ویژه در دوران بارداری، مراقبتهای قبل و بعد از زایمان و درمانهای خاص مربوط به بارداریهای پرخطر را میدهد.
چسبندگی رحم چیست؟
چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن یک بیماری اکتسابی و نسبتاً نادر در زنان است. این اختلال زمانی رخ میدهد که رحم پس از آسیبهای مختلف مانند کورتاژ، جراحی رحم، سقط جنین یا آندومتریوز دچار آسیب شود و بافتهای داخلی رحم به یکدیگر بچسبند.
در موارد شدید، چسبندگی ممکن است به حدی پیشرفت کند که دیوارههای جلویی و پشتی رحم به هم متصل شوند، اما در اغلب موارد چسبندگی در مقیاس کوچکتر و بهصورت محدود ایجاد میشود.
سندروم آشرمن ممکن است باریک یا ضخیم باشد و در یک نقطه از رحم یا بهصورت ادغام چند نقطه مشاهده شود.
علائم چسبندگی رحم
بسیاری از زنان مبتلا به چسبندگی رحم ممکن است از مشکلات قاعدگی رنج ببرند. برخی از این زنان ممکن است دچار آمنوره (عدم خونریزی ماهانه) شوند یا فاصله بین پریودهایشان بسیار طولانی باشد. در برخی موارد، زنان مبتلا به چسبندگی رحم ممکن است بدون خونریزی پریودی، دردهای قاعدگی را تجربه کنند. این مشکل زمانی به وجود میآید که مجرای خروج خون از رحم (دهانه رحم) مسدود میشود و خون قاعدگی نمیتواند از رحم خارج شود.
از دیگر علائم این وضعیت میتوان به ناباروری و سقط جنینهای مکرر اشاره کرد.
لازم به ذکر است که اختلالات قاعدگی ممکن است دلایل دیگری مانند بارداری، استرس، کاهش وزن ناگهانی یا یائسگی نیز داشته باشند. بنابراین، اگر دچار مشکلاتی در دوره قاعدگی یا توقف پریود خود شدید، مشورت با متخصص زنان ضروری است.
برای دریافت توضیحات کاملتر و مشاوره تخصصی در مورد چسبندگی رحم سایر سوالات مرتبط با سلامت زنان و زایمان، میتوانید از طریق واتساپ با دکتر فاطمه صالحی در ارتباط باشید. دکتر صالحی با بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه زنان، زایمان و پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، آماده ارائه راهنماییهای دقیق و علمی در این زمینه هستند. ارتباط با ایشان از طریق واتساپ این امکان را فراهم میکند تا در سریعترین زمان ممکن، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید و از توصیههای یک متخصص برجسته بهرهمند شوید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، لطفاً از طریق شماره واتساپ مطب با دکتر صالحی تماس حاصل فرمایید.
چسبندگی رحم چقدر شایع است؟
سندروم آشرمن بیماری نادری است و ارائه آمار دقیقی از تعداد مبتلایان به این مشکل دشوار است، چرا که بسیاری از افراد مبتلا ممکن است هیچگاه از وضعیت خود مطلع نشوند.
چسبندگی لولههای رحم در حدود ۱.۵٪ از زنانی که به دلیل مشکل ناباروری هیستروسالپینگوگرافی (عکسبرداری از رحم و لولههای فالوپ) انجام دادهاند، مشاهده میشود. سندرم آشرمن میتواند در ۳۱٪ از زنانی که پس از جراحی برای برداشتن فیبروم (لیومیوم) به این عمل اقدام کردهاند و در ۴۶٪ از زنانی که در پی جراحی مجدد قرار میگیرند، بروز کند. این مشکل همچنین در حدود ۱۳٪ از زنانی که در سهماهه اول بارداری سقط جنین میکنند و در ۳۰٪ از زنانی که پس از سقط ناگهانی نیاز به کورتاژ دارند، مشاهده میشود.
دلیل چسبندگی رحم چیست؟
طبق آمارهای انجمن بینالمللی آشرمن، ۹۰ درصد از موارد ابتلا به سندرم آشرمن به دنبال دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) رخ میدهند. کورتاژ معمولاً پس از سقط جنین، سقط اختیاری یا برای بیرون آوردن تومور و فیبروئیدها انجام میشود. در این فرایند، پزشک ابتدا دهانه رحم را باز کرده و سپس با استفاده از وسیلهای قاشقمانند، قسمت داخلی رحم را تراش میدهد.
در مواردی که بقایای جفت پس از زایمان در رحم باقی میماند، پزشک با انجام کورتاژ این بقایا را از رحم مادر خارج میکند.
هرچه تعداد دفعات انجام کورتاژ بیشتر باشد، احتمال ابتلا به سندروم آشرمن نیز افزایش مییابد. عواملی همچون رادیوتراپی، عفونت رحم، آندومتریوز و جراحیهایی نظیر سزارین یا جراحی برای برداشتن فیبروئید و پولیپ رحم نیز میتوانند خطر ابتلا به چسبندگی رحم را افزایش دهند.
تشخیص چسبندگی رحم
اگر پزشک به چسبندگی رحم مشکوک باشد، ابتدا ممکن است آزمایش خون برای بررسی علائم دیگر تجویز کند. سپس، برای ارزیابی دقیقتر، ممکن است از سونوگرافی برای اندازهگیری قطر رحم استفاده کند.
هیستروسکوپی بهعنوان بهترین روش تشخیص سندروم آشرمن شناخته میشود. در این روش، پزشک دهانه رحم را باز کرده و یک هیستروسکوپ که شبیه به یک تلسکوپ کوچک و باریک است، وارد رحم میکند. با استفاده از هیستروسکوپ، پزشک میتواند داخل رحم را مشاهده کرده و بررسی کند که آیا زخم یا چسبندگی وجود دارد یا خیر.
همچنین، پزشک ممکن است هیستروسالپنگوگرافی (HSG) را برای شما تجویز کند. این روش تصویربرداری از رحم و لولههای فالوپ با استفاده از اشعه ایکس است و به تشخیص دقیقتر بیماری کمک میکند.
درمان چسبندگی رحم
درمان چسبندگی رحم معمولاً از طریق جراحی هیستروسکوپی انجام میشود. این عمل اغلب تحت بیحسی موضعی یا در صورت نیاز بیهوشی عمومی صورت میگیرد. در طول عمل، پزشک ابزارهای لازم را به هیستروسکوپ وصل کرده و پس از باز کردن دهانه رحم، از آن برای برداشتن چسبندگیها و ترمیم نواحی آسیبدیده استفاده میکند. پس از عمل، معمولاً میتوانید همان روز از بیمارستان ترخیص شوید.
بعد از جراحی، برای پیشگیری از عفونتهای احتمالی، پزشک مصرف آنتیبیوتیک را تجویز میکند. همچنین، ممکن است برای کمک به بازسازی رحم، قرصهای استروژن تجویز شوند.
سندروم آشرمن ممکن است دوباره عود کند، بنابراین پزشکان معمولاً توصیه میکنند که حداقل یک سال پس از انجام عمل هیستروسکوپی برای بارداری اقدام کنید.

اگر قصد بارداری ندارید
شایانذکر است که اگر قصد بارداری ندارید و چسبندگی رحم عوارض جدی برای شما ایجاد نکرده است، پزشک ممکن است تشخیص دهد که درمان ضروری نیست. بسیاری از زنانی که به چسبندگی رحم مبتلا هستند، علائم خاصی را تجربه نمیکنند و به همین دلیل ممکن است درمان برای آنها ضروری نباشد.
چسبندگی رحم در بارداری
چسبندگی رحم در بسیاری از موارد منجر به ناباروری میشود. اگرچه برخی از زنان مبتلا به چسبندگی رحم ممکن است باردار شوند، اما این بارداریها میتوانند با خطراتی همچون سقط جنین و سایر مشکلات بارداری همراه باشند.
علاوه بر این، سندروم آشرمن میتواند احتمال مردهزایی، باقی ماندن بقایای جفت پس از زایمان و خونریزی شدید حین زایمان را نیز افزایش دهد.
آیا سزارین باعث چسبندگی رحم میشود؟
همانطور که اشاره شد، آسیب به دیوارهی رحم، بهویژه در طی عمل کورتاژ، عامل اصلی چسبندگی رحم است؛ اما سابقهی انجام عمل سزارین نیز میتواند در ابتلا به این مشکل نقش داشته باشد. اگر پزشک به چسبندگی رحم مشکوک شود، از شما خواسته میشود تا سابقهی جراحیهای قبلی مانند کورتاژ، جراحی فیبروم و سزارین را ذکر کنید تا بتواند تشخیص دقیقی بر اساس علائم بالینی و تاریخچهی پزشکی شما انجام دهد.
آیا روشهای پیشگیری از بارداری باعث چسبندگی رحم میشوند؟
چسبندگی رحم تنها زمانی رخ میدهد که دیوارهی رحم دچار آسیب فیزیکی شود؛ بنابراین روشهای پیشگیری از بارداری که تماس فیزیکی با رحم ندارند، نمیتوانند منجر به چسبندگی رحم شوند.
آییودی یکی از مطمئنترین روشهای پیشگیری از بارداری است که با قرار دادن یک وسیلهی کوچک درون رحم انجام میشود. اگرچه استفاده از آییودی ممکن است خطر ابتلا به عفونت در رحم، لولههای فالوپ و تخمدانها را اندکی افزایش دهد، اما این احتمال بسیار کم است و بهطور کلی نمیتوان آن را دلیل اصلی یا جدی برای ایجاد سندروم آشرمن ذدانست.
آیا چسبندگی رحم باعث نازایی میشود؟
زنانی که به چسبندگی رحم مبتلا هستند برای بارداری نیاز به درمان دارند. هرچند گاهی ممکن است فرد با وجود چسبندگی رحم باردار شود، اما این وضعیت توصیه نمیشود زیرا بارداری در این شرایط خطر سقطجنین و مردهزایی را افزایش میدهد.
اگر قصد بارداری دارید، حتماً قبل از اقدام به بارداری، سندروم آشرمن خود را با انجام عمل هیستروسکوپی درمان کنید.
درمان نکردن چسبندگی رحم چه عوارضی دارد؟
اگر چسبندگی رحم باعث اختلال در خونریزی ماهانه یا تغییرات آن نشده و قصد بارداری ندارید، احتمالاً نیازی به درمان چسبندگی رحم نیست. با این حال، توصیه میشود که بهطور منظم چکاپهای دورهای انجام دهید تا از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری شود.
کلام آخر
چسبندگی رحم میتواند مشکلاتی همچون اختلال در سیکل قاعدگی یا قطع کامل آن (آمنوره) ایجاد کند، اما مهمترین عارضه آن مشکلات مربوط به بارداری است. درمان سندروم آشرمن معمولاً از طریق جراحی ساده انجام میشود؛ در صورتی که قصد بارداری نداشته باشید، ممکن است حتی نیاز به درمان نباشد.
مهمترین توصیه ما به شما خانمهای عزیز این است که بهطور منظم به متخصص زنان مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات و چکاپهای دورهای، از علائم بیماریهای پنهان آگاه شوید و سلامت خود را حفظ کنید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنینها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب میشود. هدف من ایجاد تجربههای ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانوادهاش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانوادهها ایفا میکنم، پیش میروم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.