
خونریزی بعد از سزارین یکی از رایجترین عوارض این نوع زایمان محسوب میشود. بسیاری از مادران ممکن است انتظار چنین عارضهای را نداشته باشند. در این از بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران خانم دکتر فاطمه صالحی بررسی خواهیم کرد که آیا خونریزی بعد از سزارین، طبیعی است یا خیر، دلایل وقوع آن چیست، چه مراقبتهایی میتوان برای کنترل آن انجام داد و در چه شرایطی نیاز است به پزشک مراجعه کنید. با ما همراه باشید.
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه میدهد. اکنون شما میتوانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهرهمند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
بهترین متخصص زنان درتهران
دکتر فاطمه صالحی، متخصص زنان و زایمان با فلوشیپ پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، یکی از پزشکان برجسته و با تجربه در حوزه تخصصی خود در تهران هستند. ایشان بیش از ۱۵ سال تجربه حرفهای در زمینه پزشکی و درمانهای تخصصی زنان و زایمان دارند و به عنوان یکی از متخصصین برجسته در این زمینه شناخته میشوند.
دکتر صالحی تحصیلات خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کردند و موفق به دریافت مدرک پزشکی عمومی از این دانشگاه شدند. بعد از آن، برای ادامه تحصیلات خود، تخصص زنان و زایمان را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندند. علاوه بر این، ایشان دوره فلوشیپ پریناتولوژی را نیز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندهاند که این دوره به ایشان توانایی ارائه مراقبتهای ویژه در دوران بارداری، مراقبتهای قبل و بعد از زایمان و درمانهای خاص مربوط به بارداریهای پرخطر را میدهد.
خونریزی بعد از سزارین طبیعی است؟
خونریزی واژینال بعد از زایمان، چه طبیعی و چه سزارین، امری رایج است. این خونریزی به دلیل از بین رفتن پوشش ضخیم رحم که در دوران بارداری تشکیل شده است، رخ میدهد. بعد از زایمان و جدا شدن جفت، ترکیبی از بافت باقیمانده رحم، خون و مخاط به شکل ترشحات از واژن دفع میشود که به آن «لوشیا» گفته میشود. لوشیا ابتدا قرمز رنگ و همراه با لختههای کوچک است و بهتدریج در طول دوران بهبودی به رنگهای قهوهای، صورتی و در نهایت سفید خامهای تغییر میکند.
مدتزمان خونریزی بعد از سزارین با زایمان طبیعی متفاوت است. معمولا افرادی که سزارین داشتهاند، خونریزی یا لوشیای کمتری تجربه میکنند، زیرا پزشک بعد از سزارین داخل رحم را تمیز میکند تا اطمینان حاصل شود که جفت و غشاها بهطور کامل خارج شدهاند.
شناخت دقیق خونریزی بعد از سزارین و مدیریت صحیح آن میتواند به کاهش خطر عوارض این نوع زایمان کمک کند.
شدت خونریزی بعد از سزارین چقدر است؟ خونریزی طبیعی و غیرطبیعی
خونریزی بعد از سزارین معمولاً به شدت خونریزی بعد از زایمان طبیعی نیست. در روزهای ابتدایی، این خونریزی شدیدتر است و با پیشرفت روند بهبودی کاهش مییابد. ممکن است در این مدت لختههای خونی مشاهده کنید که اندازه آنها متغیر است؛ از لختههای کوچک که شاید به سختی دیده شوند تا لختههای بزرگ به اندازه یک آلو. با این حال، باید توجه داشت که روند بهبودی بعد از سزارین در هر فرد متفاوت است.
در روزهای بعد از زایمان، خونریزی به تدریج کاهش مییابد و لختههایی که ممکن است مشاهده کنید کوچکتر و کمتر خواهند بود. این تغییرات نشانهای از خونریزی طبیعی هستند.
معمولاً خونریزی سبک بعد از زایمان حدود ۶ هفته طول میکشد تا متوقف شود. اگر ۴ تا ۶ هفته پس از زایمان دوباره خونریزی شروع شد، این وضعیت غیرطبیعی نیست و میتواند نشانه بازگشت چرخه قاعدگی باشد. افرادی که شیردهی ندارند، معمولاً چرخه قاعدگیشان زودتر، پس از این مدت، به حالت طبیعی بازمیگردد. اما در صورت شیردهی کامل یا دوشیدن شیر، بازگشت پریود ممکن است تا ۶ ماه به تعویق بیفتد.
اگر خونریزی شما با علائمی مانند بوی غیرطبیعی، سرگیجه یا ضعف همراه بود، ممکن است نشانه خونریزی غیرطبیعی باشد و باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
بعد از سزارین چه مدتزمان خونریزی دارید؟
مقدار خونریزی بعد از سزارین به عواملی مانند شرایط بدنی شما و زمانبندی بهبودی بستگی دارد. بیشتر افراد تا چند هفته خونریزی را تجربه میکنند. اگرچه شدت و مدت خونریزی در افراد مختلف متفاوت است، اما معمولاً این خونریزی بین ۴ تا ۶ هفته ادامه دارد.
برای دریافت توضیحات کاملتر و مشاوره تخصصی در مورد کمر درد بعد از سزارینکمر درد بعد از سزارین و همچنین سایر سوالات مرتبط با سلامت زنان و زایمان، میتوانید از طریق واتساپ با دکتر فاطمه صالحی در ارتباط باشید. دکتر صالحی با بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه زنان، زایمان و پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، آماده ارائه راهنماییهای دقیق و علمی در این زمینه هستند. ارتباط با ایشان از طریق واتساپ این امکان را فراهم میکند تا در سریعترین زمان ممکن، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید و از توصیههای یک متخصص برجسته بهرهمند شوید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، لطفاً از طریق شماره واتساپ مطب با دکتر صالحی تماس حاصل فرمایید.
آیا خونریزی میتواند بیشتر از ۶ هفته باشد؟
در برخی افراد، خونریزی بعد از سزارین ممکن است بیشتر از مدت طبیعی ادامه پیدا کند. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- باقی ماندن بخشی از جفت یا غشای کیسه آمنیون: حتی مقدار کمی از جفت یا غشا که بعد از زایمان در رحم باقی بماند و به دیواره رحم چسبیده باشد، میتواند باعث خونریزی شود.
- کوریوکارسینوما: نوعی سرطان نادر و سریعپیشرونده سلولهای جفت که ممکن است پس از سقط یا زایمان رخ دهد. این بیماری زمانی ایجاد میشود که سلولهای جفت بعد از پایان بارداری همچنان رشد کنند. خونریزی ناشی از کوریوکارسینوما بدون درمان تخصصی متوقف نمیشود و میتواند بسیار خطرناک باشد.
- کاشت IUD یا شروع مصرف قرصهای ضدبارداری بعد از زایمان: این موارد نیز میتوانند بر شدت و مدت خونریزی تأثیر بگذارند.
اگرچه بسیاری از این شرایط بیخطر هستند، اما اگر خونریزی بیش از ۶ هفته ادامه یابد، ضروری است که برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید.
علت خونریزی داخلی بعد از زایمان سزارین
خونریزی داخلی بعد از سزارین میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- آتونی رحم: شایعترین علت خونریزی بعد از سزارین است که به دلیل عدم انقباض مناسب عضله رحم اتفاق میافتد. این وضعیت باعث میشود رگهای خونی که در دوران بارداری تشکیل شدهاند، بسته نشوند.
- باقیماندن بافت جفت: اگر جفت به طور کامل از رحم خارج نشود، میتواند منجر به خونریزی شود.
- طولانیشدن زایمان: مدتزمان طولانی زایمان میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
- عفونت رحم: عفونت، بهویژه در محل برش جراحی، میتواند عامل خونریزی باشد.
علاوه بر این، برخی شرایط یا سابقه بیماریها در فرد یا خانوادهاش ممکن است خطر خونریزی داخلی بعد از سزارین را افزایش دهد:
- سابقه خونریزی بعد از زایمان در خود فرد یا خانواده؛
- پرهاکلامپسی یا فشار خون بالا در بارداری؛
- بارداری چندقلویی یا ماکروزومی (نوزاد بزرگتر از حد طبیعی)؛
- دیابت بارداری؛
- چاقی؛
- پلیهیدرآمنیوس (تجمع بیش از حد مایع آمنیون).
در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی بعد از سزارین، مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان ضروری است.
علائم خونریزی داخلی بعد از سزارین
هرچند خونریزی و ترشحات بعد از سزارین معمولاً طبیعی است، اما خونریزی بیشازحد میتواند خطرناک باشد. به طور کلی، بدن حدود ۴ تا ۶ هفته پس از سزارین بهبود مییابد، اما این مدتزمان در افراد مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد.
حتی اگر خونریزی داخلی قابل مشاهده نباشد، برخی علائم هشداردهنده میتوانند در اوایل دوره بهبودی ظاهر شوند. اگر با هر یک از این علائم روبهرو شدید، باید فوراً هوشیار باشید و به پزشک مراجعه کنید:
- تاکیکاردی: افزایش ضربان قلب به بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه؛
- تنگی نفس یا نفسنفس زدن؛
- کبودی غیرطبیعی روی شکم (غیر از محل برش جراحی)؛
- نفخ شکم یا درد هنگام لمس؛
- احساس غش یا سرگیجه شدید؛
- سرما یا کرختی در دستها و پاها؛
- خونریزی واژینال که به طور ناگهانی شدیدتر شود؛
- نیاز به تعویض پد بهداشتی هر ساعت یا دفع لختههای بزرگتر از اندازه یک آلو؛
- کاهش حجم ادرار یا مشکل در دفع آن.
این علائم ممکن است نشاندهنده خونریزی داخلی یا سایر مشکلات جدی باشند. در صورت مشاهده، بهتر است بدون تأخیر با پزشک خود تماس بگیرید یا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
هموراژی دیررس بعد از زایمان سزارین چیست؟
هموراژی دیررس بعد از زایمان یا PPH (Postpartum Hemorrhage)، که با عنوان خونریزی ثانویه بعد از زایمان نیز شناخته میشود، اگرچه کمتر شایع است، اما میتواند به اندازه خونریزی داخلی پس از سزارین خطرناک باشد. علائم آن مشابه خونریزی داخلی بوده و معمولاً در مدت کوتاهی پس از زایمان طبیعی یا سزارین رخ میدهد.
خونریزی ثانویه بعد از زایمان ممکن است به دلایلی مانند عفونت رحم همراه با تب یا حساسیت در ناحیه رحم ایجاد شود. یکی از علل رایج آن، عفونت رحمی یا باقیماندن بخشی از بافت جفت در رحم پس از زایمان است.
علاوه بر این، افرادی که سابقه خونریزی ثانویه بعد از زایمان دارند، ممکن است در زایمانهای بعدی خود با خطر بیشتری برای بروز این عارضه مواجه شوند. توجه به علائم و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده نشانههای غیرطبیعی برای پیشگیری از عوارض جدی ضروری است.

نحوه کنترل خونریزی بعد از سزارین
بعد از سزارین، باید هم خونریزی واژینال و هم محل برش سزارین را بهطور دقیق مدیریت کنید.
1. کنترل خونریزی واژینال
برای کنترل خونریزی بعد از سزارین، بهترین گزینه استفاده از نوار بهداشتی با قدرت جذب بالا است. در روزهای اولیه بعد از زایمان، ممکن است نیاز به پدهای ضخیم و با جذب بالا داشته باشید. حتماً توجه کنید که نوار بهداشتی را بهطور منظم تعویض کنید.
با کاهش خونریزی در هفتههای بعد، میتوانید از نوار بهداشتی نازکتر استفاده کنید و تعداد دفعات تعویض آن را کمتر کنید. چند هفته بعد از سزارین تنها یک پد روزانه کافی است. بسیاری از پزشکان توصیه میکنند که از تامپون در دوران بعد از زایمان استفاده نشود. در جلسه چکآپ ۶ هفته بعد از زایمان، درباره استفاده از تامپون با پزشک مشورت کنید و تنها با تایید پزشک از آن استفاده کنید.
شیردهی میتواند به کاهش خونریزی کمک کند، زیرا انقباضات رحم و رگهای خونی اطراف آن در طول شیردهی افزایش مییابد. این انقباضات ممکن است دردناک باشد، اما به کاهش خونریزی کمک میکند. برای تسکین درد میتوانید از کمپرس گرم استفاده کنید یا برای مصرف مسکن با پزشک مشورت کنید.
با افزایش فعالیتهای روزمره ممکن است خونریزی شما در هفتههای بعد بیشتر شود. به یاد داشته باشید که فشار فیزیکی و استرس بدنی میتواند خونریزی را افزایش دهد. بنابراین، تا زمان بهبودی بهتر است فعالیتهایتان را محدود کنید و از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
2. مدیریت محل برش سزارین
ممکن است در روزهای اولیه بعد از سزارین، محل برش ترشحات جزئی داشته باشد، اما نباید خونریزی مشاهده کنید. برای مراقبت از محل برش، آن را با صابون و آب شستشو دهید و اجازه دهید تا بهطور طبیعی خشک شود. قبل از شستشوی محل برش، حتماً با پزشک خود مشورت کنید و از ایشان تایید بگیرید. معمولاً پزشکان توصیه میکنند که در چند روز اول پس از زایمان، محل برش خشک نگهداشته شود.
در مراقبت از محل برش، همواره دستورات پزشک را دنبال کنید تا روند بهبودی بهخوبی پیش برود.
دوره بهبودی بعد از سزارین
مراقبتهای بعد از سزارین اهمیت زیادی دارد و باید تا چند هفته با دقت انجام شود. سزارین یک جراحی بزرگ است و بدن شما نیاز به زمان برای بهبودی دارد. به همین دلیل، بعد از سزارین باید به موارد زیر توجه کنید:
- استراحت کافی: تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده است، از تخت خارج نشوید و استراحت کنید.
- غذای مغذی: بهمنظور تسریع روند بهبودی، باید از غذاهای مغذی استفاده کنید که به بدنتان انرژی و ویتامینهای مورد نیاز را برساند.
- آب فراوان: نوشیدن آب به جلوگیری از کمآبی بدن و بهبود عملکرد بدن کمک میکند.
- خواب کافی: استراحت و خواب کافی به بدن شما کمک میکند تا سریعتر بهبودی یابد.
پزشک ممکن است به شما توصیه کند که بعد از سزارین به تدریج شروع به راه رفتن کنید و فعالیتهایتان را بهصورت آهسته و مرحلهای افزایش دهید. اما از انجام فعالیتهای سنگین مانند بلند کردن اجسام سنگین یا کارهای خانه تا زمانی که بدنتان آمادگی نداشته باشد، خودداری کنید. اگر با خونریزی یا علائم خستگی مواجه شدید، میزان فعالیت خود را کاهش دهید.
برای مدیریت درد بعد از سزارین، با پزشک خود در مورد داروهای مسکن یا روشهای دیگر تسکین درد مانند استفاده از پد گرمایی صحبت کنید. اگر به نوزاد خود شیر میدهید، پزشک میتواند دارویی برایتان تجویز کند که تأثیری بر شیر مادر نداشته باشد.
گزینههای درمانی برای کنترل خونریزی داخلی بعد از سزارین
اگر خونریزی داخلی بهموقع درمان نشود یا مداخله بهطور دیرهنگام صورت گیرد، میتواند خطرناک و حتی کشنده باشد. با این حال، استفاده از رویکردهای پیشگیرانه و درمانی بهموقع میتواند نتیجهای مثبت به همراه داشته باشد.
اولین گام در درمان خونریزی داخلی، شناسایی دقیق منبع آن است که میتواند شامل آزمایش خون، سونوگرافی و معاینات فیزیکی باشد. پس از آن، روشهای درمانی مختلف با توجه به شدت و علت خونریزی بهکار گرفته میشود که شامل موارد زیر است:
- داروهایی که باعث انقباض عضله رحم میشوند، مانند اکسیتوسین، کاربتوسین، میزوپروستول و ارگومترین؛
- ماساژ دستی رحم بهمنظور کمک به انقباض عضلات؛
- ترمیم هر نوع برش یا پارگی در واژن، گردن رحم یا رحم؛
- آمبولیزاسیون شریان رحم (بستن شریانها)؛
- انتقال خون برای جبران خون از دست رفته؛
- قرار دادن بالون درونرحمی بهمنظور کمک به توقف خونریزی.
عوامل مؤثر در افزایش میزان خونریزی بعد از سزارین
برخی عوامل میتوانند منجر به افزایش میزان خونریزی بعد از سزارین شوند. با در نظر گرفتن این عوامل، مشاوره با پزشک برای انتخاب بهترین راهکار ضروری است:
- آناتومی رحم: به این معنا که عضلات رحم بهخوبی منقبض نمیشوند تا عروق خونی جفت را تخلیه کنند.
- باقیماندن بخشی از جفت: زمانی که جفت بهطور کامل خارج نمیشود و قسمتی از آن به دیواره رحم چسبیده باقی میماند.
- آسیب به رحم: استفاده از برخی ابزارها در طول سزارین ممکن است به رحم، گردن رحم یا واژن آسیب برساند.
- مشکلات لخته شدن خون: اختلالات مربوط به لخته شدن خون یا بیماریهای بارداری مثل پرهاکلامپسی میتوانند در روند لخته شدن خون اختلال ایجاد کنند.
عوامل دیگری همچون افزایش فعالیت فیزیکی، عفونت رحمی و خونریزی داخلی نیز ممکن است موجب افزایش خونریزی بعد از زایمان شوند.
علت قطع نشدن خونریزی بعد از زایمان چیست؟
آتونی رحم یکی از شایعترین علل خونریزی بعد از سزارین است. این مشکل زمانی رخ میدهد که عضله رحم نتواند بهدرستی منقبض شود و در نتیجه، رگهای خونی تشکیلشده در دوران بارداری بهطور کامل بسته نشده و خونریزی ادامه مییابد.
خونریزی بعد از ۴۰ روز زایمان سزارین طبیعی است؟
چه مدت بعد از سزارین خونریزی با رنگ قرمز روشن دارم؟
کلام آخر
خونریزی بعد از سزارین معمولاً قابل پیشبینی است. بلافاصله بعد از زایمان ممکن است خونریزی شدیدی را تجربه کنید که با گذشت زمان کاهش مییابد. این خونریزی باید طی ۴ تا ۶ هفته بهطور کامل متوقف شود. در صورتی که خونریزی افزایش یابد، میتواند نشانهای از عوارض بعد از زایمان یا فعالیت بدنی زیاد باشد. اگر خونریزی یا لخته خون شدیدتر شد یا خونریزی از محل برش سزارین را تجربه کردید، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنینها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب میشود. هدف من ایجاد تجربههای ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانوادهاش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانوادهها ایفا میکنم، پیش میروم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.