یکی از محصولات پیشگیری از بارداری که در اشکال مختلفی مانند ژل، کرم، شیاف، کاندوم، قرص، و فوم در دسترس است، اسپرم کش ها هستند. اما آیا این محصولات واقعاً می‌توانند به طور موثر از بارداری جلوگیری کنند یا تبلیغات این خاصیت را بیش از حد برجسته کرده است؟ همچنین این سوال مطرح می‌شود که آیا با استفاده از اسپرم‌کش‌ها دیگر نیازی به مصرف قرص‌های ضدبارداری یا استفاده از کاندوم وجود ندارد؟ در این مقاله علاوه بر معرفی انواع اسپرم‌کش‌ها و روش استفاده از آن‌ها، به بررسی دقیق این سوالات نیز خواهیم پرداخت.
تجربه، امداد و مراقبتی با عشق
با دکتر فاطمه صالحی
متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ فوق تخصصی طب مادر
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه می‌دهد. اکنون شما می‌توانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهره‌مند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
اسپرم کش چیست؟
اسپرم کش موادی شیمیایی و غیرهورمونی هستند که معمولاً در داخل واژن استفاده می‌شوند تا از بارداری جلوگیری کنند. برخلاف نامشان، این مواد لزوماً اسپرم‌ها را نمی‌کشند؛ بلکه عملکرد اصلی آن‌ها ایجاد مانعی است که حرکت اسپرم‌ها در کانال رحم را دشوار می‌سازد. به این ترتیب، اسپرم‌ها نمی‌توانند به تخمک برسند و آن را بارور کنند.
یکی از رایج‌ترین مواد شیمیایی اسپرم کش، «نانوکسینول ۹» (N-9) است که در بسیاری از محصولات اسپرم‌کش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به‌طور گسترده‌ای در بازار وجود دارد و معمولاً در قالب کرم‌ها، ژل‌ها، شیاف‌ها و فوم‌ها عرضه می‌شود.
عملکرد اسپرم کش ها چگونه است؟
برای وقوع لقاح، اسپرم‌های موجود در مایع منی باید از طریق واژن و دهانه رحم به لوله‌های فالوپ برسند. در هر چرخه ماهانه، یک تخمک پس از آزاد شدن از تخمدان وارد لوله فالوپ می‌شود. اگر همزمان با وجود تخمک، اسپرم‌ها موفق به رسیدن به لوله فالوپ شوند، لقاح رخ می‌دهد.
اسپرم کش حاوی ترکیبات شیمیایی مانند «نونوکسینول-۹» یا «اکتوکسینول-۹» هستند و به دو روش عمل می‌کنند:
۱. با مسدود کردن دهانه رحم (ورودی رحم که در امتداد واژن قرار دارد)، از ورود مایع منی به داخل رحم جلوگیری می‌کنند.
2. با خواص شیمیایی خود حرکت اسپرم‌ها را کند می‌کنند؛ بنابراین حتی اگر اسپرم‌ها از دهانه رحم عبور کنند، به راحتی نمی‌توانند به لوله فالوپ و تخمک برسند.
اسپرم کش چقدر در جلوگیری از بارداری موثرند؟
اسپرم کش به‌تنهایی تاثیر چندان بالایی در پیشگیری از بارداری ندارند. اگر تنها از اسپرم‌کش استفاده شود، میزان پیشگیری از بارداری حدود ۷۰ درصد است. به همین دلیل، اسپرم‌کش‌ها معمولاً به‌صورت ترکیبی با روش‌های دیگر مانند کاندوم یا دیافراگم استفاده می‌شوند تا اثرگذاری آن‌ها در جلوگیری از بارداری افزایش یابد.
چه زمانی از اسپرم کش استفاده می‌شود؟
محصولات حاویاسپرم کش باید پیش از شروع دخول یا هرگونه تماس آلت جنسی با واژن استفاده شوند. برای اینکه اسپرم‌کش‌ها به طور کامل موثر باشند، معمولاً نیاز است ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان بگذرد تا ماده فعال شود. همچنین، با توجه به اینکه اسپرم‌کش‌ها معمولاً تا یک ساعت پس از استفاده کارایی خود را حفظ می‌کنند، بهتر است حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قبل از شروع رابطه جنسی از آن‌ها استفاده کنید تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند.
انواع اسپرم کش ها
اسپرم‌کش‌ها در اشکال متنوعی تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. در ادامه به بررسی این محصولات می‌پردازیم:
کاندوم اسپرم‌کش
این نوع کاندوم‌ها شبیه کاندوم‌های معمولی هستند، اما لایه‌ای از اسپرم‌کش بر روی سطح آن‌ها قرار دارد که به افزایش اثر پیشگیری از بارداری کمک می‌کند.
شیاف اسپرم‌کش
شیاف‌های اسپرم‌کش داخل واژن قرار گرفته و پس از حل شدن، به شکل فوم درمی‌آیند و اثرگذاری خود را آغاز می‌کنند.
قرص اسپرم‌کش
عملکرد قرص‌های اسپرم‌کش مشابه شیاف‌ها است. پس از حل شدن، به فوم تبدیل می‌شوند و برخی افراد ممکن است هنگام استفاده احساس گرما در واژن داشته باشند.
ژل و کرم اسپرم‌کش
این محصولات به دلیل بافت ویژه‌ای که دارند، نسبت به دیگر انواع اسپرم‌کش‌ها کمتر از واژن نشت می‌کنند و به خوبی پخش می‌شوند. علاوه بر پیشگیری از بارداری، به عنوان روان‌کننده نیز عمل می‌کنند.
فیلم اسپرم‌کش
فیلم اسپرم‌کش لایه‌ای نازک شبیه کاغذ روغنی به ابعاد حدود ۵ در ۵ سانتی‌متر است. این فیلم ترشحات واژن را جذب کرده و به ژل ضخیمی تبدیل می‌شود که مانند یک مانع از ورود اسپرم‌ها جلوگیری می‌کند.
فوم اسپرم‌کش
فوم‌های اسپرم‌کش در قوطی‌های اسپری (شبیه اسپری مو) به همراه یک اپلیکاتور عرضه می‌شوند که استفاده از آن‌ها را راحت‌تر می‌کند.
اسفنج اسپرم‌کش
اسفنج‌های اسپرم‌کش، ابرهای فشرده دایره‌ای شکل از جنس پلی‌اورتان به قطر حدود ۵ سانتی‌متر هستند که حاوی اسپرم‌کش می‌باشند. این اسفنج‌ها با قرار گرفتن در دهانه رحم و آزاد کردن اسپرم‌کش، از بارداری جلوگیری می‌کنند.
این محصولات به صورت ژل، کرم، قرص، شیاف، کاندوم، اسفنج، فوم و فیلم به فروش می‌رسند.
نحوه استفاده از انواع اسپرم کش‌ها
اسپرم کش در اشکال مختلفی در دسترس هستند و هر کدام نحوه استفاده خاص خود را دارند. توجه داشته باشید که بیشتر اسپرم‌کش‌ها حداکثر تا یک ساعت اثربخشی دارند. بنابراین، اگر رابطه جنسی شما بیش از یک ساعت طول بکشد، باید مجدداً از اسپرم‌کش استفاده کنید.
نحوه استفاده از کاندوم اسپرم‌کش
کاندوم‌های حاوی اسپرم‌کش مشابه کاندوم‌های معمولی هستند، با این تفاوت که به ماده اسپرم‌کش آغشته‌اند. روش استفاده از این کاندوم‌ها دقیقاً مانند کاندوم‌های مردانه معمولی است.
نحوه استفاده از شیاف و قرص اسپرم‌کش
شیاف یا قرص اسپرم‌کش باید درون واژن و در نزدیک‌ترین قسمت به دهانه رحم قرار گیرد. می‌توانید برای این کار از اپلیکاتور استفاده کنید.
پس از قرار دادن شیاف یا قرص، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا به فوم تبدیل شده و ماده اسپرم‌کش فعال شود.
هر شیاف یا قرص فقط برای یک بار استفاده مناسب است و نیاز به تکرار در هر رابطه دارد.
مزایای اسپرم کش
اسپرم کش دارای مزایای متعددی هستند که شامل موارد زیر می‌شود:
- قیمت مناسب و مقرون‌به‌صرفه
- استفاده آسان و بدون پیچیدگی
- موجود بودن در اکثر داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین
- فاقد هورمون، مناسب برای افرادی که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند از محصولات هورمونی استفاده کنند
- قابلیت استفاده به‌عنوان روان‌کننده اضافی
- عدم نیاز به نسخه پزشک
مزایای کاندوم‌های اسپرم کش
کاندوم‌های اسپرم‌کش نیز دارای مزایای زیر هستند:
- تفاوت قیمت کم در مقایسه با کاندوم‌های معمولی
- دسترسی آسان در همه داروخانه‌ها و فروشگاه‌های آنلاین
- پیشگیری از بارداری و انتقال بیماری‌های مقاربتی به‌صورت همزمان
- فاقد هورمون، مناسب برای افراد حساس به محصولات هورمونی
- ایجاد روان‌کنندگی همزمان
کلام آخر
اسپرم کش ماده‌ای است که با کند کردن حرکت اسپرم‌ها و ایجاد مانع برای رسیدن آن‌ها به تخمک، از بارداری جلوگیری می‌کند. اگرچه به دلیل مزایایی مانند عدم هورمونی بودن و عدم کاهش لذت جنسی، استفاده از اسپرم‌کش جذاب است؛ اما توجه داشته باشید که این محصولات هیچ نقشی در پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی ندارند. بنابراین، توصیه می‌شود همراه با اسپرم‌کش، از کاندوم نیز برای محافظت بیشتر استفاده کنید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب می‌شود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.
