
رنگ چشم جنین برای بسیاری از والدین اهمیت ویژهای دارد. همه میدانیم که رنگ چشم نوزاد بهطور عمده توسط ژنتیک تعیین میشود، اما پیشبینی دقیق آن تنها از روی رنگ چشم والدین همیشه ممکن نیست. در بسیاری از موارد، صفات ژنتیکی بهصورت ژنهای مغلوب در والدین وجود دارند که باعث ایجاد تغییرات خاص در ظاهر نوزاد میشود. اما آیا امکان تأثیرگذاری بر رنگ چشم جنین علاوه بر ژنتیک وجود دارد؟ آیا رژیم غذایی میتواند در رنگی شدن چشم نوزاد تأثیرگذار باشد؟ در این مقاله از دکتر فاطمه صالحی، میتوانید با تمامی عوامل مؤثر بر رنگ چشم جنین آشنا شوید.
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه میدهد. اکنون شما میتوانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهرهمند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
بهترین متخصص زنان درتهران
دکتر فاطمه صالحی، متخصص زنان و زایمان با فلوشیپ پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، یکی از پزشکان برجسته و با تجربه در حوزه تخصصی خود در تهران هستند. ایشان بیش از ۱۵ سال تجربه حرفهای در زمینه پزشکی و درمانهای تخصصی زنان و زایمان دارند و به عنوان یکی از متخصصین برجسته در این زمینه شناخته میشوند.
دکتر صالحی تحصیلات خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کردند و موفق به دریافت مدرک پزشکی عمومی از این دانشگاه شدند. پس از آن، برای ادامه تحصیلات خود، تخصص زنان و زایمان را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندند. علاوه بر این، ایشان دوره فلوشیپ پریناتولوژی را نیز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندهاند که این دوره به ایشان توانایی ارائه مراقبتهای ویژه در دوران بارداری، مراقبتهای قبل و بعد از زایمان و درمانهای خاص مربوط به بارداریهای پرخطر را میدهد.
عوامل مؤثر بر رنگ چشم جنین
رنگ چشم ما بهوسیله رنگ عنبیه تعیین میشود. معمولاً رنگ چشم، پوست و حتی نوع موها تحت تأثیر ژنتیک و نژاد قرار دارند. بهطور مثال، بیشتر اروپاییها پوست روشن، موهای روشن و چشمهای روشنی دارند، در حالی که در مناطق آسیایی، اغلب افراد چشم و موهای تیره دارند. اما چه عواملی دیگر بر رنگ چشم جنین تأثیر میگذارند؟ در ادامه، به مهمترین عوامل مؤثر بر رنگ چشم جنین خواهیم پرداخت.
ملانین
رنگ چشم به وسیله ملانوسیتها، سلولهایی که پروتئین ملانین را تولید میکنند، تعیین میشود. ملانین عامل تعیینکننده رنگ پوست، مو و چشمها است. عنبیه حاوی ملانوسیتهایی است که در سال اول زندگی، با افزایش تولید ملانین، رنگ چشمها را شکل میدهند.
بر اساس میزان ترشح ملانین، رنگ چشم نوزاد مشخص میشود و سپس به تدریج پس از تولد تغییر میکند. اگر کودک شما چشمهای آبی دارد، ملانوسیتها تنها مقدار کمی ملانین ترشح میکنند. با ترشح کمی بیشتر ملانین، رنگ چشم کودک ممکن است به سبز یا فندقی تغییر کند. ترشح بیشتر ملانین نیز منجر به رنگ چشم تیره و قهوهای میشود؛ همه اینها تحت تأثیر کدهای ژنتیکی قرار دارند.
ژنتیک
حدود 16 ژن مختلف در تعیین رنگ چشم جنین نقش دارند. در گذشته تصور میشد که رنگ چشم قهوهای یک صفت غالب و رنگ چشم آبی یک صفت مغلوب است. اما امروزه مشخص شده که تعیین رنگ چشم فرایندی پیچیدهتر بوده و به بیش از یک یا دو ژن وابسته است.
ترکیب این 16 ژن، که از والدین به ارث میرسند، رنگ نهایی چشم نوزاد را مشخص میکند. به همین دلیل ممکن است والدینی با چشمهای قهوهای، فرزندی با چشمهای آبی یا سبز داشته باشند.
جهش ژنتیکی
یکی دیگر از عواملی که بر رنگ چشم جنین تأثیر میگذارد، جهشهای ژنتیکی است. تحقیقات نشان میدهد که یک تغییر جزئی در ژن OCA2، که نقش مهمی در تعیین رنگ چشم دارد، میتواند تولید ملانین در عنبیه را کاهش داده و باعث روشنتر شدن رنگ چشم نوزاد شود. با این حال، اگر فعالیت این ژن بهطور کامل مهار شود، ممکن است تولید ملانین در سراسر بدن مختل شده و فرد با اختلالاتی مانند زالی (آلبینیسم) متولد شود.
راههای رنگی شدن چشم جنین
رنگ چشم کودک شما عمدتاً تحت تأثیر ژنهای ارثی قرار دارد و امکان تغییر آنها وجود ندارد. بااینحال، علاوه بر ژنهای غالب، ژنهای مغلوب نیز در تعیین ویژگیهای ظاهری کودک نقش دارند، هرچند تأثیر آنها کمتر است. در واقع، میزان تولید ملانین که عامل اصلی تعیین رنگ چشم است، به کدهای ژنتیکی وابسته است. به جای تمرکز بر تغییر رنگ چشم جنین، بهتر است بر روشهایی که به سلامت چشم و رشد بهتر او کمک میکنند، توجه کنید.
برای دریافت توضیحات کاملتر و مشاوره تخصصی در مورد رروشهای رنگی شدن چشم جنین و همچنین سایر سوالات مرتبط با سلامت زنان و زایمان، میتوانید از طریق واتساپ با دکتر فاطمه صالحی در ارتباط باشید. دکتر صالحی با بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه زنان، زایمان و پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، آماده ارائه راهنماییهای دقیق و علمی در این زمینه هستند. ارتباط با ایشان از طریق واتساپ این امکان را فراهم میکند تا در سریعترین زمان ممکن، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید و از توصیههای یک متخصص برجسته بهرهمند شوید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، لطفاً از طریق شماره واتساپ مطب با دکتر صالحی تماس حاصل فرمایید.
آیا رژیم غذایی برای رنگی شدن چشم نوزاد مؤثر است؟
تغذیه بیشتر از آنکه بر رنگی شدن چشم جنین تأثیر بگذارد، نقش مهمی در سلامت چشمها و بهبود بینایی او دارد. تحقیقات نشان میدهد که مصرف مواد غذایی غنی از ویتامینها و مواد مغذی به رشد بهتر جنین و تقویت سلامت چشمی او کمک میکند. در واقع، تغذیه بهتنهایی نمیتواند رنگ چشم نوزاد را تغییر دهد. برخی منابع ادعا میکنند که مصرف خوراکیهای خاص ممکن است در کنار سایر عوامل ژنتیکی، بر فعال شدن برخی ژنهای پنهان تأثیر بگذارد، اما این موضوع هنوز بهطور علمی ثابت نشده است.
در برخی منابع طب سنتی گفته شده که مصرف گلابی توسط پدر ممکن است بر روشنتر شدن رنگ چشم نوزاد تأثیر داشته باشد. با این حال، هیچ شواهد علمی معتبری این ادعا را تأیید نمیکند. همچنین، توجه داشته باشید که مصرف گیاهان دارویی و دمنوشها در دوران بارداری باید با احتیاط انجام شود و قبل از استفاده از هر نوع گیاه یا عرق گیاهی، مشورت با پزشک ضروری است.
برخی مواد غذایی که گفته میشود ممکن است در کنار عوامل ژنتیکی بر رنگ چشم جنین تأثیر بگذارند، عبارتاند از:
- هلو
- خرچنگ دریایی
- گل گاوزبان
- سنبلالطیب
- عرق کاسنی

چطور رنگ چشم کودک را پیشبینی کنیم؟
باوجود پیشرفتهای علمی، هنوز اطلاعات کاملی درباره تعامل ژنها و تأثیر آنها بر تعیین رنگ چشم نوزاد در دسترس نیست. به همین دلیل، پیشبینی دقیق رنگ چشم نوزاد امکانپذیر نیست. بااینحال، برخی عوامل میتوانند در تغییر رنگ چشم جنین نقش داشته باشند. معمولاً رنگ چشم نوزاد پس از تولد ممکن است از روشن به تیره تغییر کند. برای مثال، نوزادی که با چشمان آبی متولد شده است، ممکن است در ماههای بعدی رنگ چشمانش به سبز یا فندقی تغییر کند. اما اگر رنگ چشم نوزاد از ابتدا قهوهای باشد، روشنتر نخواهد شد و به رنگهای آبی یا سبز تغییر نخواهد کرد.
احتمالات رنگ چشم بر اساس ژنتیک:
- اگر هر دو والدین چشم آبی داشته باشند، احتمال زیادی وجود دارد که نوزاد نیز چشم آبی داشته باشد.
- اگر هر دو والدین چشم قهوهای داشته باشند، احتمال قهوهای بودن رنگ چشم نوزاد بیشتر است، اما اگر در خانواده یکی از آنها چشمان روشنی وجود داشته باشد، امکان روشن شدن رنگ چشم نوزاد نیز وجود دارد.
- درصورتیکه یکی یا هر دو والدین رنگ چشم سبز یا فندقی داشته باشند، احتمال اینکه نوزاد نیز چشمانی به همین رنگ داشته باشد، افزایش مییابد.
سخن نهایی
رنگ چشم نوزاد عمدتاً تحت تأثیر عوامل ژنتیکی است و نمیتوان تنها با تغییر رژیم غذایی یا مصرف برخی خوراکیها، رنگ چشم خاصی برای نوزاد تعیین کرد. به جای تمرکز بر روی تغذیه برای تغییر رنگ چشم، بهتر است با مصرف مواد غذایی سالم به سلامت چشمها و رشد بهینه جنین کمک کنید و اجازه دهید که رنگ چشم نوزاد شما از طریق ژنها و کدهای ژنتیکی خودش تعیین شود. اگر قصد استفاده از گیاهان دارویی یا دمنوشهای خاص برای تاثیرگذاری بر رنگ چشم جنین دارید، حتماً قبل از هر اقدامی با پزشک متخصص مشورت کنید.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنینها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب میشود. هدف من ایجاد تجربههای ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانوادهاش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانوادهها ایفا میکنم، پیش میروم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.