غربالگری بارداری

غربالگری بارداری می تواند اطلاعات ارزشمندی را قبل از تولد نوزاد شما ارائه دهد. به عنوان مثال، غربالگری بارداری می تواند خطر نوزاد شما را برای نقایص مادرزادی مشخص کند. این شامل سندرم داون، تریزومی ۱۸، اسپینا بیفیدا یا سایر نقایص هنگام تولد است.

غربالگری بارداری تشخیص نمی دهد. آن ها نمی توانند به طور قطعی تشخیص دهند که نوزاد شما دارای نقص مادرزادی است. آن ها به شما می گویند که آیا نوزاد شما در معرض خطر رایج ترین موارد قرار دارد یا خیر. اگر خطر زیاد است، می توانید یک آزمایش تشخیصی را انتخاب کنید. گاهی اوقات آزمایش های تشخیصی تهاجمی تر هستند. به همین دلیل است که غربالگری بارداری اولین گام مهم است.

دکتر فاطمه صالحی متخصص زنان و زایمان در تهران در خدمت شماست تا با خیالی  آسوده در دوران بارداری به زندگی روزمره خود برسید.

اکثر غربالگری ها به صورت آزمایش خون است. پزشک ممکن است سونوگرافی (تصویر نوزاد) را پیگیری کند. پزشک شما سن و پیشینه قومی مادر را نیز در نظر می گیرد. آن ها سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی نقص مادرزادی را در نظر خواهند گرفت. این می تواند به این معنی باشد که نوزاد شما در معرض خطر بیشتری برای نقص مادرزادی مشابه است.

آزمایش های غربالگری بارداری

آزمایش‌های غربالگری بارداری به عنوان بخشی از مراقبت‌های بهداشتی در دوران بارداری انجام می‌شوند تا خطر مشکلات ژنتیکی یا کروموزومی در جنین ارزیابی شود. این آزمایش‌ها نه تنها به ارزیابی ریسک احتمالی مشکلات جنین کمک می‌کنند بلکه می‌توانند برنامه‌ریزی برای مراقبت‌های بیشتر و تدابیر احتیاطی را فراهم کنند. زیرا نتیجه این آزمایش‌ها به طور مستقیم ریسک ژنتیکی را نشان می‌دهد و ممکن است به تصمیم‌گیری در خصوص ادامه یا پایان دادن به بارداری کمک کند.

آزمایش های غربالگری بارداری عبارتند از:

1. سونوگرافی NT (نوار گرداب):
– اندازه‌گیری ضخامت ناحیه گرداب جنین در هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری.

2. آزمایش سرم Double Marker:
– اندازه‌گیری دو مارکر خاص (هورمون HCG و پروتئین PAPP-A) در خون مادر.

3. آزمایش سرم Triple Marker:
– اندازه‌گیری سه مارکر (هورمون HCG، آلفا-فتوپروتئین و استریول) در خون مادر.

4. آزمایش سرم Quadruple Marker:
– اندازه‌گیری چهار مارکر (هورمون HCG، آلفا-فتوپروتئین، استریول و اینه‌سترید) در خون مادر.

5. آزمایش سرم Penta Marker (Pentascreen):
– اندازه‌گیری پنج مارکر (هورمون HCG، آلفا-فتوپروتئین، استریول، اینه‌سترید و آمینواسید Inhibin-A) در خون مادر.

6. آزمایش سرم Integrated Screening:
– ترکیبی از آزمایش‌های Double Marker و سونوگرافی NT.

توصیه می‌شود که مادران برای اطلاعات دقیق‌تر و تصمیم‌گیری‌های بهتر با پزشک خود مشورت کنند، زیرا نتایج این آزمایش‌ها نیاز به تفسیر حرفه‌ای دارند و تصمیمات متناسب با وضعیت خود باید گرفته شوند.

سونوگرافی NT:

سونوگرافی NT یا سونوگرافی نوار گرداب (Nuchal Translucency) یکی از آزمون‌های غربالگری بارداری است. این آزمون معمولاً در هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود. NT یک اندازه‌گیری از ضخامت ناحیه گرداب (ناحیه نازکی پشت گردن) جنین با استفاده از سونوگرافی است.

توضیحات مربوط به سونوگرافی NT:

1. هدف:
– اندازه‌گیری ضخامت ناحیه گرداب در جنین.

2. زمان انجام:
– معمولاً در هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام می‌شود.

3. نحوه انجام:
– پزشک یا سونوگرافر با استفاده از دستگاه سونوگرافی، ناحیه گرداب جنین را مورد بررسی قرار می‌دهد و ضخامت آن را اندازه‌گیری می‌کند.

4. معنی نتایج:
– ضخامت ناحیه گرداب در سونوگرافی NT می‌تواند یکی از نشانگان مرتبط با سلامت جنین باشد. اگر NT بیش از حد معمول باشد، ممکن است نشانگان احتمالی برای مشکلات ژنتیکی یا کروموزومی در جنین باشد.

5. استفاده در غربالگری:
– سونوگرافی NT به عنوان یک بخش از آزمایش‌های غربالگری بارداری برای ارزیابی ریسک احتمالی مشکلات ژنتیکی نظیر سندرم داون (Down) و سایر اختلالات کروموزومی استفاده می‌شود.

6. تکمیل با آزمایش‌های دیگر:
– نتایج سونوگرافی NT معمولاً با داده‌های سندرم داون، آزمایش خونی (آزمایش Double Marker یا Triple Marker) و سایر اطلاعات مشکلات ژنتیکی ترکیب می‌شود تا تصویر کلی از ریسک جنین ارائه شود.

همواره مهم است که نتایج و توصیه‌های پزشک مربوط به سونوگرافی NT با دقت مورد بررسی قرار گیرند، و اگر هرگونه نگرانی وجود دارد، مشاوره با پزشک تخصصی نهایی است.

صرف‌نظر از نتیجۀ مثبت یا منفیغربالگری بارداری سه ماهۀ اول، آزمایش آلفا فیتوپروتئین AFP برای غربالگری نقص‌های لولۀ عصبی جنین و همچنین سونوگرافی آنومالی در هفته‌های ۱۶ تا ۱۸ بارداری برای غربالگری ناهنجاری‌های ساختاری جنین درخواست می‌شود. درصورتی‌که مادر غربالگری سه ماهۀ اول را تا پیش از هفتۀ ۱۳ انجام نداده باشد، پزشک به او غربالگری سه ماهۀ دوم را توصیه خواهد کرد.

بعد از آزمایش غربالگری بارداری چه اتفاقی می افتد؟

آزمایش غربالگری بارداری یک مجموعه از آزمون‌ها و فرآیندهای پزشکی است که به منظور ارزیابی ریسک‌های مرتبط با بارداری و سلامت جنین انجام می‌شود. این آزمایش‌ها عمدتاً در دوران بارداری انجام می‌شود تا ممکن است اطلاعات مفیدی در خصوص وضعیت جنین، احتمال بروز مشکلات ژنتیکی یا اختلالات سلامت مادری فراهم کند. بعد از انجام آزمایش‌های غربالگری، چندین سناریو ممکن است رخ دهد:

1. نتایج طبیعی:
اگر نتایج آزمایش‌های غربالگری نرمال باشند، احتمال بروز مشکلات جدی کمتر می‌شود و بارداری ممکن است به صورت طبیعی ادامه یابد. در این صورت، اغلب نیازی به انجام آزمون‌های تاییدی (تشخیصی) بیشتر نخواهد بود.

2. نتایج نرمال اما با عوامل خطر:
گاهی اوقات، نتایج آزمایش‌های غربالگری نرمال هستند اما با توجه به عوامل خطری مانند سن مادر، تاریخچه بارداری قبلی یا سایر عوامل، پزشک ممکن است توصیه به آزمون‌های تشخیصی بیشتر کند تا خطرات را بهتر ارزیابی کند.

3. نتایج نامعمول:
اگر آزمایش‌ها نتایج نامعمول یا نگران‌کننده داشته باشند، پزشک ممکن است توصیه به آزمون‌های تشخیصی دقیق‌تر نماید تا وضعیت را به دقت بررسی کند و نتیجه نهایی را مشخص کند.

4. توصیه به مشاوره ژنتیکی:
در برخی موارد، پزشک ممکن است به مشاوره ژنتیکی ارجاع دهد تا زوج به اطلاعات بیشتری در مورد مشکلات ژنتیکی یا ریسک‌های خاص بپردازند.

هر بار که از آزمایش‌های غربالگری بارداری استفاده می‌شود، نتایج و تصمیمات نهایی باید با پزشک مورد اعتمادتان مطرح شوند، و او می‌تواند بر اساس سابقه پزشکی و نتایج آزمایش‌ها به شما راهنمایی کند.

چه زمانی باید آزمایش غربالگری بارداری قبل از تولد را انجام دهم؟

آزمایشات مختلف غربالگری بارداری قبل از تولد در دو مرحله مهم از بارداری اجرا می‌شوند: در سه ماهه اول (از هفته ۹ تا ۱۳ و ۶ روز بارداری) و در سه ماهه دوم (از هفته ۱۴ تا ۱۸ بارداری).

توصیه می‌شود زنان بسیاری آزمایشات غربالگری سه ماهه اول را انجام دهند تا بیشترین زمان برای تصمیم‌گیری درباره مسائل ممکن فراهم شود. با این حال، برخی زنان به دلیل تأخیر یا دلایل دیگر ممکن است در سه ماهه دوم آزمایشات غربالگری بارداری را انجام دهند. نیازی نیست که هر دو آزمایش را اجرا کنید؛ بلکه انتخاب زمان مناسب با مشاوره پزشک و شرایط فردی شما مرتبط است.

نکات مهم در مورد غربالگری های دوران بارداری

نکات مهم در مورد آزمایش‌های غربالگری در دوران بارداری

در صورتی که آزمایش خون نشان دهد نوزاد شما در معرض خطر نقص مادرزادی قرار دارد، پزشک آزمایشات اضافی را پیگیری خواهد کرد، که شامل موارد زیر است:

1. سونوگرافی با وضوح بالا
– این سونوگرافی اطلاعات دقیق‌تری از نقایص ممکن در زمان تولد فراهم می‌کند.
– این آزمایش معمولاً بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری انجام می‌شود.

2. نمونه‌گیری از پرزهای کوریونی (CVS):
– این آزمایش تهاجمی است که برای بررسی اختلالات کروموزومی یا ژنتیکی اجرا می‌شود.
– این آزمایش معمولاً بین هفته‌های ۱۰ تا ۱۲ بارداری تکمیل می‌شود و برای زنانی که نتایج غیرطبیعی در آزمایش غربالگری سه ماهه اول داشته‌اند یا در معرض خطر بیشتری هستند، توصیه می‌شود.

3. آمنیوسنتز:
– این آزمایش تهاجمی است که به بررسی آمنیوتیک (مایع آمنیوتیک) برای اختلالات ژنتیکی می‌پردازد.
– معمولاً بین هفته‌های ۱۵ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود و به زنانی که نتایج غیرطبیعی در آزمایش غربالگری حاملگی داشته‌اند توصیه می‌شود.

4. سونوگرافی برای افراد پر خطر:
– آزمایشات تشخیصی اغلب برای افرادی با بارداری‌های پرخطر انجام می‌شود، اعم از سن بالای ۳۵ سال، داشتن نقص مادرزادی در بارداری قبلی، بیماری‌های مزمن، یا مصرف داروهای خاص.

5. تشخیص نقص مادرزادی:
– در صورت تشخیص نقص مادرزادی، مشاوره با ژنتیک‌دان توصیه می‌شود.

توجه: برخی از غربالگری ها ممکن است نتایج مثبت کاذب داشته باشند، که می‌تواند تأثیرات منفی بر تصمیم‌گیری‌ها یا ایجاد استرس داشته باشد. Consult با پزشک در مورد نتایج و ادامه تشخیص توصیه می‌شود.

هزینه آزمایشات غربالگری قبل از تولد چقدر است

هزینه غربالگری قبل از تولد و مراقبت‌های دوران بارداری بستگی به عوامل متعددی دارد. این شامل نوع سیستم بهداشتی شما (عمومی یا خصوصی)، نوع آزمایش غربالگری مورد نظر و در معرض خطر بودن شما برای احتمال ناهنجاری‌های کروموزومی و دیگر شرایط می‌شود. برخی از عوامل مؤثر در هزینه این خدمات عبارتند از:

1. نوع مراکز بهداشتی:
– هزینه‌ها در مراکز بهداشتی عمومی و خصوصی ممکن است متفاوت باشد.

2. نوع آزمایش غربالگری:
– هر نوع آزمایش غربالگری ممکن است هزینه‌های مختلفی داشته باشد.

3. شرایط خصوصی:
– اگر شما در معرض خطر بالایی از ناهنجاری‌های کروموزومی یا شرایط دیگر هستید، ممکن است نیاز به آزمایشات دقیق‌تر و گسترده‌تر باشد که می‌تواند هزینه را افزایش دهد.

4. تکنولوژی و تجهیزات مورد استفاده:
– مراکزی که از تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته استفاده می‌کنند، ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند.

5. بیمه نامه:
– پوشش بیمه نیز می‌تواند بر هزینه مؤثر باشد. برخی از آزمایشات غربالگری توسط بیمه تامین نمی‌شوند.

مهم است که قبل از تصمیم‌گیری در مورد آزمایشات غربالگری، با پزشک خود مشاوره کنید تا اطلاعات دقیقتری درباره هزینه و نیازهای شما دریافت کنید.

کلام آخر

در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب می‌شود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.

با سپاس از شما و آرزوی بهترین‌ها برای سلامتی و شادی برای شما