کم کاری تیروئید در بارداری یکی از بیماری‌های شایع در این دوران است که باید در این دوره حساس به‌طور دقیق تحت کنترل قرار گیرد. عدم درمان به‌موقع این مشکل می‌تواند با عوارضی مانند سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین همراه باشد. در صورت مشاهده علائم، مراجعه سریع به متخصص زنان و پزشک غدد ضروری است.
آیا ممکن است دچار کم کاری تیروئید در بارداری شوید؟ غده تیروئید یکی از غدد حیاتی بدن است که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم اندام‌های مختلف دارد. کاهش عملکرد این غده و ترشح کمتر از حد نرمال هورمون‌های تیروئیدی در دوران بارداری، نشانه‌ای از ابتلا به کم کاری تیروئید در این دوره است. این بیماری اگرچه در حالت عادی قابل کنترل است، اما در دوران بارداری می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد.
هورمون‌های تیروئیدی به‌ویژه در سه‌ماهه نخست بارداری برای رشد و تکامل جنین ضروری‌اند و هرگونه اختلال در سطح این هورمون‌ها ممکن است آثار منفی بر جنین داشته باشد.
تجربه، امداد و مراقبتی با عشق
با دکتر فاطمه صالحی
متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ فوق تخصصی طب مادر
آفر ویژه دکتر فاطمه صالحی
دکتر فاطمه صالحی، متخصص پریناتولوژی با فوق تخصص در حوزه مراقبت و درمان زنان باردار و نوزادان، خدمات خود را در تهران ارائه می‌دهد. اکنون شما می‌توانید با ارتباط از طریق واتساپ، وی را جهت گرفتن وقت مشاوره ملاقات کرده و از تخفیف 10 درصد نیز بهره‌مند شوید. این فرصت را از دست ندهید و با تماس با دکتر فاطمه صالحی، به بهترین مشاوره و مراقبت برای مراقبت از سلامت شما و نوزادتان دست پیدا کنید.
بهترین متخصص زنان درتهران
دکتر فاطمه صالحی، متخصص زنان و زایمان با فلوشیپ پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، یکی از پزشکان برجسته و با تجربه در حوزه تخصصی خود در تهران هستند. ایشان بیش از ۱۵ سال تجربه حرفه‌ای در زمینه پزشکی و درمان‌های تخصصی زنان و زایمان دارند و به عنوان یکی از متخصصین برجسته در این زمینه شناخته می‌شوند.
دکتر صالحی تحصیلات خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز کردند و موفق به دریافت مدرک پزشکی عمومی از این دانشگاه شدند. پس از آن، برای ادامه تحصیلات خود، تخصص زنان و زایمان را در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذراندند. علاوه بر این، ایشان دوره فلوشیپ پریناتولوژی را نیز در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گذرانده‌اند که این دوره به ایشان توانایی ارائه مراقبت‌های ویژه در دوران بارداری، مراقبت‌های قبل و بعد از زایمان و درمان‌های خاص مربوط به بارداری‌های پرخطر را می‌دهد.
کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟
کم کاری تیروئید در بارداری یکی از اختلالاتی است که ممکن است برخی زنان باردار با آن مواجه شوند. در سه‌ماهه نخست بارداری، جنین به‌شدت وابسته به هورمون تیروئید مادر است که از طریق جفت به او منتقل می‌شود. پس از این دوره، غده تیروئید جنین فعال شده و با دریافت یُد از مادر، شروع به تولید هورمون تیروئید می‌کند.
این هورمون برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین اهمیت حیاتی دارد؛ به همین دلیل، انجام آزمایش تیروئید در دوران بارداری برای پیشگیری از بروز علائم کم کاری تیروئید ضروری است. احتمال ابتلا به این عارضه در زنانی بیشتر است که خود یا بستگان درجه‌یک آن‌ها سابقه بیماری‌های تیروئیدی داشته‌اند.
میزان نرمال تیروئید در بارداری چقدر است؟
میزان تیروئید در بارداری چقدر باید باشد؟ هورمون‌های تیروئیدی شامل TSH، T۴ و T۳ هستند که سطح نرمال آن‌ها در بدن خانم‌های باردار تحت تأثیر سن بارداری و تغییرات عملکرد غده تیروئید در این دوران قرار می‌گیرد. سطح نرمال TSH در سه ماه اول بارداری باید کمتر از ۲.۵ mU/L باشد، در حالی که در سه ماه دوم و سوم به حدود ۳ mU/L می‌رسد. اگر میزان TSH در این دوران بیشتر از ۲.۵ mU/L باشد و سطح T۴ کاهش یابد، این نشان‌دهنده ابتلا به تیروئید کم‌کار در بارداری است.
در سه ماه اول بارداری، میزان تیروئید (TSH) باید کمتر از ۲.۵ mIU/L باشد که محدوده نرمال آن بین ۰.۱ تا ۲.۵ mIU/L است. در سه ماه دوم، این مقدار باید کمتر از ۳ mIU/L باشد و محدوده نرمال آن بین ۰.۲ تا ۳.۰ mIU/L قرار دارد. در سه ماه سوم نیز سطح TSH باید کمتر از ۳ mIU/L باشد و محدوده نرمال آن بین ۰.۳ تا ۳.۰ mIU/L می‌باشد.
اگر میزان TSH در هر یک از این مراحل از بارداری بیشتر از مقادیر نرمال باشد و سطح T۴ کاهش پیدا کند، این ممکن است نشان‌دهنده ابتلا به تیروئید کم‌کار باشد که نیازمند مراقبت و درمان پزشکی است.
علائم کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟
بعد از اقدام به بارداری، توجه به نشانه‌های مختلف اهمیت زیادی دارد. علائم کم کاری تیروئید در بارداری که شباهت زیادی به علائم معمول بارداری دارند، شامل موارد زیر است:
- افزایش وزن
- خستگی شدید
- حساسیت به سرما
- گرفتگی عضلات
- یبوست
- اختلال حافظه و مشکل در تمرکز
- تورم دست‌ها و صورت
- تغییرات پوستی مانند خشکی پوست در بارداری
- ریزش موی ابرو
- آهسته‌شدن ضربان قلب
پزشک شما در مورد علائم خطرناک بارداری با شما صحبت خواهد کرد. در صورتی که هر یک از این علائم خطرناک را تجربه کردید و مشکوک به کم کاری تیروئید باشید، حتماً باید با پزشک خود تماس بگیرید.
علت کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟
یکی از عوارض بارداری، کم کاری تیروئید در بارداری است. اختلال خودایمنی تیروئیدیت هاشیموتو، که رایج‌ترین علت کم کاری تیروئید در بارداری محسوب می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که بدن به اشتباه به سلول‌های غده تیروئید حمله می‌کند.
مادرانی که سابقه این بیماری را دارند یا در طول بارداری به آن مبتلا شده‌اند، باید هر ۶ هفته یک‌بار میزان هورمون تیروئید خود را از طریق آزمایش تیروئید بررسی کرده و تحت نظر پزشک متخصص غدد قرار گیرند. اگر می‌خواهید اطلاعات کامل‌تری در مورد این بیماری داشته باشید یا نگرانی‌هایی در خصوص خطرات تیروئید هاشیموتو دارید، مشاوره با متخصص غدد توصیه می‌شود.
چه کسانی بیشتر مستعد کم کاری تیروئید در بارداری هستند؟
خانم‌های بارداری که سابقه خانوادگی بیماری تیروئیدیت هاشیموتو دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
برای دریافت توضیحات کامل‌تر و مشاوره تخصصی در مورد کم کاری تیروئید در بارداری و همچنین سایر سوالات مرتبط با سلامت زنان و زایمان، می‌توانید از طریق واتساپ با دکتر فاطمه صالحی در ارتباط باشید. دکتر صالحی با بیش از ۱۵ سال تجربه در حوزه زنان، زایمان و پریناتولوژی (طب مادر و جنین)، آماده ارائه راهنمایی‌های دقیق و علمی در این زمینه هستند. ارتباط با ایشان از طریق واتساپ این امکان را فراهم می‌کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن، پاسخ سوالات خود را دریافت کنید و از توصیه‌های یک متخصص برجسته بهره‌مند شوید. برای اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره، لطفاً از طریق شماره واتساپ مطب با دکتر صالحی تماس حاصل فرمایید.
روش تشخیص کم کاری تیروئید در بارداری چگونه است؟
خانم‌های باردار در سه ماهه اول به متخصص زنان و زایمان مراجعه می‌کنند تا آزمایش‌های مربوط به این دوران را انجام دهند. آزمایش تیروئید نیز یکی از این چکاپ‌ها است که در سه ماهه اول بارداری انجام می‌شود. اگر در این آزمایش‌ها کم کاری تیروئید تشخیص داده شود، پزشک درمان دارویی با دوز مناسب را برای بیمار تجویز خواهد کرد.
بهترین درمان کم کاری تیروئید در بارداری چیست؟
در فرایند درمان این بیماری، پزشک متخصص با هدف کنترل سطح هورمون‌های تیروئید در بدن، درمان هورمونی را تجویز می‌کند. این درمان باید تحت نظر پزشک متخصص غدد و متخصص زنان انجام شود تا خطرات و عوارض احتمالی آن به حداقل برسد.
قرص لووتیروکسین (لووکسین ۵۰) دارویی بی‌خطر برای استفاده در دوران بارداری است و معمولاً برای درمان کم کاری تیروئید در بارداری تجویز می‌شود. علاوه بر درمان دارویی، رژیم غذایی مناسب که شامل منابع ید کافی مانند ماهی، میگو و سایر آبزیان همراه با نمک یددار است، می‌تواند در مدیریت این بیماری در بارداری مؤثر باشد.
آیا خوردن قرص تیروئید در بارداری ضرر دارد؟
قرص لووتیروکسین دارویی ایمن برای دوران بارداری است که پزشک برای درمان کم کاری تیروئید در این دوران تجویز می‌کند.
درمان خانگی کم کاری تیروئید در بارداری
روش‌های مختلفی برای درمان خانگی کم کاری تیروئید در بارداری وجود دارد. اگرچه این روش‌ها ممکن است مزایای داروهای شیمیایی را نداشته باشند، اما به معنای بی‌خطر بودن کامل آن‌ها نیستند. بنابراین قبل از شروع هر نوع درمان خانگی، ضروری است که با پزشک متخصص غدد و پزشک متخصص زنان مشورت کنید. در صورت موافقت پزشک، می‌توانید مواد زیر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید:
- روغن نارگیل
- جلبک دریایی
- سرکه سیب
- جنسینگ
- مکمل‌های ویتامینی
- گردو
- شیرین بیان
- گل پامچال
- مصرف موضعی روغن اسطوخودوس
درمان کم کاری تیروئید در بارداری با طب سنتی
طب سنتی علاوه بر رعایت رژیم غذایی، روش‌های زیر را برای درمان کم کاری تیروئید در بارداری پیشنهاد می‌دهد:
- بادکش گرم غده تیروئید
- مصرف حلوای گردو با نبات
- عسل طبیعی
همچنین، خانم‌های بارداری که از این بیماری رنج می‌برند، بهتر است از مواد غذایی که ممکن است اختلال هورمونی تیروئید را تشدید کنند، مانند کلم‌ها، پرهیز کنند.
برای کم کاری تیروئید در بارداری چه بخوریم؟
برای اینکه میزان هورمون‌های تیروئید در خانم‌های مبتلا به کم کاری تیروئید در بارداری طبیعی باشد، بهتر است غذاهای زیر به رژیم غذایی آن‌ها افزوده شود:
- سبزی‌های غیرنشاسته‌ای
- روغن‌های سالم و پروتئین‌ها
- غلات بدون گلوتن
- لبنیات پرچرب
- حذف غذاهای فرآوری‌شده
این تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به تنظیم عملکرد تیروئید و بهبود سلامت عمومی کمک کند.
کم کاری تیروئید در بارداری چه عوارضی دارد؟ (عوارض کم کاری تیروئید در بارداری)
مهم‌ترین تأثیر هورمون‌های تیروئیدی بر رشد و سلامت مغز نوزاد در دوران جنینی است. کم‌کاری این هورمون‌ها در دوران بارداری می‌تواند منجر به اختلالات عصبی، رشدی و شناختی شده و احتمال بروز مشکلاتی مانند کندذهنی یا ناتوانی ذهنی را افزایش دهد. عدم درمان کم کاری تیروئید در این دوران حساس ممکن است به عوارض زیر منجر شود:
- تولد زودرس
- کمبود وزن نوزاد
- اختلالات تنفسی نوزاد
- نقص در رشد
- کاهش ضریب هوشی (آی‌کیو)
دیر فهمیدن کم کاری تیروئید در بارداری چه عواقبی دارد؟
از خطرات شناسایی دیرهنگام کم کاری تیروئید در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش ریسک سقط جنین و بروز علائم مرتبط با سقط
- کم‌خونی
- خونریزی پس از زایمان
- پره‌اکلامپسی
- درد عضلانی و ضعف
- نارسایی احتقانی قلب
تاثیر کم کاری تیروئید بر جنین چیست؟
آیا کم کاری تیروئید برای جنین مضر است؟ جنین برای رشد و تغذیه به هورمون‌های تیروئید مادر باردار نیاز دارد. در صورتی که مادر دچار کمبود این هورمون‌ها شود، ممکن است تأثیر منفی بر جنین داشته باشد، مانند بروز نشانه‌های زایمان زودرس و تأثیر بر فعالیت‌های مغزی جنین.
علاوه بر این، ضریب هوشی جنین نیز ممکن است کاهش یابد. برای پیشگیری از تأثیرات منفیکم کم کاری تیروئید در بارداری، بهتر است خانم‌ها پیش از باردار شدن و در طول بارداری، همواره تحت نظر پزشک متخصص زنان باشند و آزمایش‌های سه‌ماهه را انجام دهند.
آیا کم کاری تیروئید در بارداری بعد از زایمان از بین می رود؟
این مشکل در بارداری ممکن است پس از زایمان برطرف نشود. اما التهاب تیروئید به نام تیروئیدیت، که معمولاً بعد از زایمان ایجاد می‌شود، معمولاً در فاصله ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از بروز علائم به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
بیشتر بدانید با دکتر فاطمه صالحی متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ فوق تخصصی طب مادر و جنین (پریناتولوژی):
پیشگیری از کم کاری تیروئید در بارداری ممکن است؟
بهترین روش برای پیشگیری از کم کاری تیروئید در بارداری، انجام تست‌های غربالگری تیروئید است. برای جلوگیری از ابتلا به این اختلال در خانم‌های باردار، روش‌های زیر توصیه می‌شود:
- انجام آزمایش‌های غربالگری قبل از اقدام به بارداری
- شروع درمان در صورت مشاهده نتایج آزمایش که به مرز کم کاری تیروئید نزدیک است
- خانم‌هایی که سابقه ابتلا به این بیماری دارند، باید در دوران بارداری دوباره آزمایش دهند تا در صورت لزوم، میزان دوز دارو تنظیم شود.
کم کاری تیروئید در بارداری و جنسیت جنین
این بیماری در بارداری هیچ ارتباطی با جنسیت جنین ندارد و تنها به دلیل عدم تشکیل غده تیروئید جنین، ناتوانی این غده در تولید هورمون‌ها یا وجود بیماری‌های ژنتیکی ایجاد می‌شود.
روزهای کاری کلینیک دکتر فاطمه صالحی
کلام آخر
میزان هورمون‌های تیروئید در خانم‌های باردار بسیار اهمیت دارد؛ زیرا اگر این میزان کمتر یا بیشتر از حد طبیعی باشد، هم مادر و هم جنین در معرض خطرات جدی ناشی از اختلالات کم کاری تیروئید در بارداری و پرکاری تیروئید در بارداری قرار می‌گیرند. خانم‌های باردار با سابقه ابتلا به این بیماری یا داشتن افراد درجه یک مبتلا باید در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری آزمایش‌های غربالگری را انجام دهند.
در پایان، حفاظت از سلامت زنان و جنین‌ها برای من به عنوان یک پزشک جراح متخصص زنان و زایمان، یک تعهد عظیم محسوب می‌شود. هدف من ایجاد تجربه‌های ایمن و مطمئن برای هر زن باردار و خانواده‌اش است. در این مسیر، با اطمینان و اعتماد متقابل، هر روز به نقش جذاب و حیاتی که برای سلامت و خوشبختی زنان و خانواده‌ها ایفا می‌کنم، پیش می‌روم. اگر سوال یا نگرانی دارید، همیشه در دسترس هستم تا شما را راهنمایی کنم و حمایت کنم.
با سپاس از شما و آرزوی بهترین‌ها برای سلامتی و شادی برای شما
