بررسی رشد و سلامت جنین یکی از جنبه های مهم در پیگیری بارداری است . در این مراحل ، پزشکان از ابزارها و روش های مختلف برای بررسی و ارزیابی سلامت و رشد جنین استفاده می کنند.
سونوگرافی :
سونوگرافی یا اولتراسونوگرافی از ابزارهای اصلی برای بررسی جنین در دوران بارداری است. این روش با استفاده از امواج صوتی ، تصاویر زنده از جنین و رحم را به نمایش می گذارد. این تصاویر به پزشک کمک می کند تا رشد ، ساختار و سلامت جنین را بررسی کند. همچنین ، با استفاده از سونوگرافی می توان نمایه های مشکوک در جنین ، مشکلات ساختاری و نشانه هایی از بیماری های ژنتیکی را تشخیص داد.
مانیتورینگ قلب جنین :
در صورتی که وضعیت جنین مشکوک است یا ریسک بروز مشکلات قلبی در جنین وجود دارد ، مانیتورینگ قلب جنین (CTG) انجام می شود. این روش با استفاده از سنسورهای خارجی روی شکم مادر ، ضربان قلب جنین و فعالیت قلبی را ثبت می کند. این روش به پزشک اطلاعاتی درباره فعالیت قلبی جنین ، نبض و ریتم قلب را می دهد و می تواند به تشخیص مشکلات قلبی و ایجاد برنامه های درمانی مناسب کمک کند.
آزمایش های خونی :
آزمایش های خونی می توانند اطلاعات مفیدی درباره سلامت جنین و وضعیت بارداری فراهم کنند . بررسی هورمون های بارداری ، تست های سرمی برای تشخیص بیماری های ژنتیکی مانند سندرم داون و آزمون های ژنتیکی مانند آمینوسنتز و آزمون تحریک ژنتیکی (PGT) از جمله آزمایش های خونی است که می تواند به پزشک در تشخیص و پیگیری سلامت جنین کمک کند.
بررسی رشد جنین:
در طول بارداری ، جنین در حال رشد و تکامل است . با استفاده از سونوگرافی و سایر روش های تصویربرداری ، پزشک می‌تواند اندازه جنین ، وزن ، طول استخوان ها و سایر پارامترهای رشد را اندازه گیری کند. این اندازه گیری‌ها با استفاده از جداول رشد استاندارد ، با سایر جنین ها مقایسه می شود تا بررسی شود که جنین در محدوده رشد نرمال قرار دارد یا خیر.
بررسی ساختار جنین :
در طول سونوگرافی و تصویربرداری دیگر ، پزشک ساختار داخلی جنین را بررسی می کند. این شامل بررسی ساختار و عملکرد قلب ، مغز ، اعضای داخلی و سایر ساختارهای بدنی جنین می شود. هدف از این بررسی ها تشخیص هرگونه عیب ساختاری یا نقص توسعه است که ممکن است به مشکلات جنینی و بعداً تولدی منجر شود.
آزمایش های ژنتیکی :
در برخی موارد ، پزشک ممکن است آزمایش های ژنتیکی را برای بررسی و تشخیص بیماری های ژنتیکی در جنین توصیه کند. این آزمایش ها شامل آمینوسنتز ، آزمایش کروموزومی ، آزمون تحریک ژنتیکی (PGT) و سایر آزمون های ژنتیکی است. این آزمایش ها به کمک نمونه برداری مستقیم از جنین یا با بررسی سلول های جنینی ، تغییرات ژنتیکی و نشانه های بیماری را شناسایی می کنند.
پیگیری مرتب :
در طول بارداری ، پزشک شما ممکن است بخواهد به صورت منظم شما را برای بررسی های تکمیلی دعوت کند. این ممکن است شامل سونوگرافی هفتگی ، اندازه گیری دور سر جنین ، آزمایش های خونی مکمل و سایر روش های تصویربرداری باشد. این پیگیری ها به پزشک کمک می کنند تا وضعیت جنین را به طور جامع بررسی کند و در صورت نیاز به تدابیر درمانی ، به موقع اقدام کند.
آزمایش های غیر تهاجمی :
آزمایش هایی وجود دارند که نیاز به نمونه برداری مستقیم از جنین ندارند و از طریق آزمایش خون مادر اطلاعات درباره سلامت جنین را ارائه می دهند. مثال هایی از این آزمایش ها عبارتند از آزمون تری پلوئیدی (NIPT) ، که به بررسی تغییرات کروموزومی در جنین می پردازد و آزمون های جایگزین نیز می توانند شامل معیارهای بیوشیمیایی مادرانه و ارزیابی ژنتیکی غیر تهاجمی باشند.
آمنوسنتز و نمونه برداری مکمل :
در صورتی که نتایج آزمایش ها یا سونوگرافی نکات نامطلوبی نشان دهد ، پزشک ممکن است نیاز به آمنوسنتز یا نمونه برداری مکمل داشته باشد. این روش ها شامل نمونه برداری مایع آمنیوتیک ، نمونه برداری ویلوسنتزی (CVS) و نمونه برداری تحریکی کوریونیک (CCT) است. این نمونه برداری ها به پزشک کمک می کنند تا با دقت بیشتری بررسی های ژنتیکی را انجام داده و اطلاعات دقیق تری درباره سلامت جنین و وضعیت ژنتیکی آن را به دست آورد.
تست های هم نویسی جنینی :
این تست ها برای تشخیص بیماری های ژنتیکی و ارثی در جنین استفاده می شوند. با استفاده از نمونه برداری از جنین یا سلول های جنینی ، تغییرات ژنتیکی مانند نقص های کروموزومی یا بیماری های وراثتی شناسایی می شوند.
سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی :
سونوگرافی سه بعدی (3D) و چهاربعدی (4D) تصاویر جنین را در سه بعد و با حرکت در طول زمان به نمایش می گذارند. این تصاویر دقیق تر و واقعی تر از سونوگرافی دو بعدی هستند و می توانند ساختارها و جزئیات بیشتری را نشان دهند.
آزمون های بیوفیزیکی جنین :
این آزمون ها شامل اندازه گیری ضربان قلب جنین (NST) ، اندازه گیری حرکات جنین و اندازه گیری میزان رواناب جنین است. این آزمون ها به پزشک کمک می کنند تا عملکرد قلبی و عصبی جنین را بررسی کرده و از رشد و سلامت جنین اطمینان حاصل کنند.
مطالعات ژنتیکی پیشا درمانی (PGS) :
این مطالعات با استفاده از آزمون های ژنتیکی ، تغییرات ژنتیکی در جنین را بررسی می کنند. این آزمایشات ممکن است برای انتخاب جنین های سالم برای فرایند های پیشا درمانی مانند تلقیح مصنوعی یا برنامه ریزی تولد مفید باشد. مهم است که با پزشک خود در مورد نیاز به هر یک از این بررسی ها و آزمایش ها صحبت کنید. هر باری که نیاز به بررسی و تشخیص جدیدی در رابطه با رشد و سلامت جنین وجود داشته باشد ، پزشک شما می تواند روش مناسبی را پیشنهاد دهد تا به شما در تصمیم گیری‌های مهم کمک کند.
آزمایش های غربالگری :
آزمایش های غربالگری برای شناسایی خطرات مرتبط با سلامت جنین مورد استفاده قرار می گیرند. این آزمایش ها معمولاً در هفته های 11 تا 14 بارداری انجام می شوند و شامل سونوگرافی ، آزمایش های خونی ، و اندازه گیری ترکیبات بیوشیمیایی مادرانه است. این آزمایش ها به پزشک کمک می کنند تا خطر بیماری های ژنتیکی یا عیب های تولدی را پیش از تولد تشخیص دهند.
آنومالوسونوگرافی :
آنومالوسونوگرافی یا سونوگرافی تشخیصی ، یک سونوگرافی جامع ترکیبی است که همچنین با امکانات سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی همراه است. این آزمون معمولاً در هفته‌های 18 تا 20 بارداری انجام می شود و هدف آن تشخیص دقیق ترکیبات بنیادی و ساختارهای جنینی است. در این سونوگرافی ، سازمان‌ها ، اعضا و عیب های تولدی محتمل جنین مورد بررسی قرار می گیرند.
بررسی جنین با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته :
تکنولوژی‌های پیشرفته مانند جنین نگاری پیشرفته (PGD) و سنتز مولکولی متعدد (MS) در بررسی رشد و سلامت جنین استفاده می شوند. این تکنولوژی ها امکان تشخیص دقیق ترکیبات ژنتیکی جنین را فراهم می کنند و به انتخاب جنین های سالم برای فرایندهای پیشا درمانی کمک می کنند.
موارد فوق تنها برخی از روش ها و آزمایشاتی است که در بررسی رشد و سلامت جنین استفاده می شود. همواره مهم است با پزشک خود در مورد نیازها و گزینه های مناسب برای شما صحبت کنید تا در مراحل بارداری و تشخیص سلامت جنین ، بهترین مراقبت و مشاوره را دریافت کنید. به این منظور به شما توصیه می‌شود به دکتر فاطمه صالحی متخصص زنان و زایمان، یکی از متخصصان برجسته و با تجربه در این حوزه، مراجعه کنید.
